Nörodejeneratif Mekanizmaların Başlangıcının 5XFAD Transgenik Alzheimer Hastalığı Fare Modelinde Proteomik Yöntemlerle Araştırılması

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Doktora Programı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İrep Uras

Danışman: Ahmet Tarık Baykal

Özet:

Alzheimer hastalığı (AH), belirgin bir hafıza eksikliği ile unutkanlığa neden olan, çeşitli moleküler patolojilerle karakterize ve yaşlı nüfusunda en sık görülen ilerleyici bir hastalıktır. Hastalığın ileri aşamalarında beyin dokusu proteomundaki değişiklikler çeşitli proteomik çalışmalarla gösterilmiştir. AH’ nin ileri dönemlerini ele alarak yapılan bu çalışmalar birçok bilinmezi aydınlatsa da hastalık patolojisinin hangi noktada başladığını ve bu başlangıç̧ noktasında moleküler seviyede nasıl bir değişim olduğunu henüz aydınlatamamışlardır. Bu tez çalışması yenidoğan 5XFAD AH fare modeli beynindeki değişimleri ayrıntılı incelemeyi ve AH patolojisinin erken evredeki moleküler izlerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu tez çalışması kapsamında 5XFAD yenidoğan beyin dokularından ayrıntılı bölgesel bilgi elde etmek için MALDI Görüntüleme Kütle Spektrometresi (MALDI-IMS) ile proteomik analiz gerçekleştirilecektir. Ayrıca, doğuştan hasarlı olduğu düşünülen 5XFAD beyin hücrelerinin, non-transgenik beyin hücreleri üzerindeki nörodejeneratif etkisi araştırılacaktır. 5XFAD yenidoğan fare beyni korteks, hipokampüs ve serebellum olarak bölgelerine ayrılıp, elde edilen bölgelerden primer hücre kültürü̈ yapılacaktır. Yenidoğan farelerde kültür çalışmaları 5XFAD, non-transgenik ve 5XFAD + non-transgenik ko-kültür olarak üç grup halinde çalışılacaktır. Kültür gruplarının LC-MSMS proteomik analizi ile transgenik beyin hücrelerinin, sağlıklı beyin hücreleri üstündeki etkisi (Bystander effect) moleküler düzeyde incelenecektir.