Glial tümörlerde mitokondriyal-genomik çeşitliliğin ve mutasyonların hastalık biyolojisine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Doktora Programı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şirin Yüksel Kılıçturgay, MSc

Danışman: Cemaliye Akyerli Boylu

Özet:

Gliomlar, en sık görülen primer beyin kanserleridir ve biyolojileri konusunda bilgimiz yeterli olmadığından, küratif tedavileri günümüzde mümkün değildir. Son yıllarda moleküler biyoloji alanındaki gelişmelerle, özellikle hücrede oksidatif stres ile ilişkili izositrat dehidrogenaz (IDH1 ve IDH2) mutasyonları ve artmış telomeraz aktivitesine neden olan telomeraz revers transkriptaz (TERT) promotör mutasyonlarının glial tümör oluşumu ve sağkalım ile ilişkisi ortaya konulmuştur. Ancak, mitokondriyal genomdaki değişikliklerin bu süreçteki rolü tam olarak bilinmemektedir. Bu araştırmanın amacı, gliomlardaki nükleer ve mitokondriyal varyasyonların hastalık biyolojisi üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. İlk olarak, 300 hasta örnekleminde IDH1 (R132), IDH2 (R140 / R172) ve TERT promotör (C228 / C250) mutasyonları analiz edilmiş ve mutasyon profili göz önünde bulundurularak 4 moleküler alt grup (sadece IDH-mutant, sadece TERT-mutant, çifte-mutant, çifte-negatif) belirlenmiştir. Bu alt gruplar arasında IDH mutasyonuna sahip hastalar daha iyi hastalık seyrine sahipken, sadece TERT mutasyonu olan hastaların en kötü prognoza sahip olduğu gösterilmiştir. İkinci aşamada, 59 hastada mitokondriyal varyasyonlar, haplogruplar ve heteroplazmi oranları yeni nesil dizi analizi ile belirlenmiştir. Mitokondriyal varyasyon ve haplogruplar, nükleer değişkenler (IDH / TERT durumu) ve klinik parametrelerle (cinsiyet, DSÖ sınıflandırması, morfolojik aşama) karşılaştırılmış ve yapılan istatistiksel analizlerin sonucunda arjinin tRNA’sını kodlayan mt-TR geni ve transkripsiyonel kontrol bölgesi DLOOP birçok kategoride anlamlı bulunmuştur. Sonuçların doğrulanması ve hasta sayısının arttırılması amacıyla mt-TR ve DLOOP1 bölgeleri için yapılan Sanger dizileme ile 78 hastada DLOOP1 T16126C, C16278T, C16296T, T16311C varyasyonları farklı kategoriler için istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Sonuç olarak, araştırmamız glial tümörlerde mitokondriyal varyasyonların tümör biyolojisini yansıtan nükleer ve klinik değişkenler ile olan ilişkisini inceleyen ilk çalışmadır ve klinik öneme sahip olabilecek varyasyonlar öne çıkarılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Gliom, Mitokondriyal DNA, Mutasyon, Nükleer DNA, Yeni nesil dizileme