Proteomik yaklaşımlarla nörodejeneratif mekanizmaların araştırılması ve tedaviye yönelik potansiyel hedeflerin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÇİĞDEM ACIOĞLU

Danışman: Ahmet Tarık Baykal

Özet:

Toll-like reseptör (TLR9) antagonizminin omurilik nöronlarında direkt ve astrosit aracılı etkisinin araştırılması ve TLR9 antagonizminin omurilik nöronlarında meydana getirdiği etkilerin altında yatan moleküler mekanizmaların belirlenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM: Nöronal kültürler on üç günlük fare embriyolarının, astroglial kültürler ise üç günlük farelerin omuriliklerinden elde edilmiştir. Etiketsiz karşılaştırmalı proteom analizi nLC-MS/MS kullanılarak yapılmıştır. Nöronal canlılık B-III tubulin pozitif hücreler sayılarak belirlenmiştir. Sitokin/kemokin konsantrasyonları ELISA yöntemi ile ölçülmüştür. Yetişkin farelere T8 kontüzyon hasarı uygulanmıştır. BULGULAR: nLC-MS/MS analizi ile omurilik nöronlarında TLR9 antagonisti cytidine-phosphate-guanosine oligodeoxynucleotide (CpG ODN) 2088 uygulamasının ardından ekspresyonu değişen (2-kat≤) 201 protein tanımlanmıştır. CpG ODN 2088 Parkin ve gamma-aminobutyric acid type B receptor subunit 1 (GABA(B)R1) protein seviyelerinde artışa neden olmuştur. Omurilik hasarlı farelere CpG ODN 2088 muamelesi Parkin protein seviyesinde hasara bağlı meydana gelen azalmayı baskılamıştır. CpG ODN 2088 ayrıca omurilik nöronlarını kainik asidin (KA) indüklediği eksitotoksik ölümden in vitro korumuş ve KA'nın yol açtığı endoplazmik retikulum (ER) stresini azaltmıştır. CpG ODN 2088 astrositlerden interlökin 6 (IL-6), Chemokine (C-X-C motif) ligand 1 (CXCL1) ve monocyte chemotactic protein 1 (MCP-1) salgısını in vitro azaltmıştır. CpG ODN 2088 uygulanan astroglial besiyeri nöronal canlılığı ve nöronal TrkB protein miktarını azaltmıştır. Astrosit-nöron ko-kültürlerinin CpG ODN 2088 ile muamelesi de nöronal canlılığı azaltmıştır. SONUÇ: TLR9, omurilik nöronlarının ve astrositlerinin işlevlerinin düzenlenmesinde rol oynayabilir. Direkt TLR9 antagonizmi omurilik nöronlarında ER stres cevabını kısmen baskılayarak nöronları eksitotoksisiteden korur. Buna karşın, astroglial TLR9'un inhibisyonu nöronal hayatta kalımı azaltır. ANAHTAR KELİMELER: Omurilik yaralanmaları, Toll-like reseptörler, proteomiks, nörodejenerasyon, nöronal koruma, eksitotoksisite, endoplazmik retikulum stresi