COVID-19 Pandemisinde Sağlık Çalışanlarının Psikolojik Dayanıklılığı ile Anksiyete, Depresyon ve Tükenmişlik Düzeyi Arasındaki İlişki


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gülistan Ülkem Arya Doğan

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Efe Onganer

Eş Danışman: Mesut Çimen

Özet:

COVID-19 hastalığı, hayatı tehdit eden ve hızla yayılan bir salgın olarak önemini korumaktadır. Hastaların bedenlerinde oluşan değişimler, onların ruhsal dengesini ve stres seviyelerini değiştirir. Çeşitli araştırmalarla bulaşıcı hastalıkların pandemilerde, genel nüfusta ve sağlık çalışanlarında anksiyete, depresyon ve tükenmişlik düzeylerinin arttığı gösterilmiştir. Bu araştırma, COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarının psikolojik dayanıklılığı ile anksiyete, depresyon ve tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yürütülen bir anket çalışmasıdır. Anket sosyo-demografik ve mesleki özelliklerle ilişkili sorular, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğini içermektedir. Bu tezde, sağlık çalışanlarının pandemi sürecinde ne kadar yıprandığının fark edilmesi ve iyileştirme çalışmalarına ışık tutmak hedeflenmiştir. Sonuçlarına göre; psikolojik dayanıklılık ile anksiyete, depresyon ve tükenmişlik arasında istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönlü ve orta düzeyde bir korelasyon bulunmuştur. Ayrıca, psikolojik sağlamlığın anksiyete, depresyon ve tükenmişlik düzeylerini negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Psikolojik dayanıklılık her üç değişkenin bir belirleyicisidir ve anksiyete, depresyon ve tükenmişlik düzeylerindeki değişimlerin sırasıyla %29,2'sinin, %31,1'inin ve %31'inin psikolojik sağlamlık tarafından açıklandığı belirlenmiştir. Pandemi sırasında sağlık hizmet sunucularının psikolojik dayanıklılığını artırmak salgın yönetimi açısından kritik bir öneme sahiptir. Psikolojik dayanıklılığı artırmak için öncelikle kişisel yaşam tarzı değişiklikleri; yeterli uyku, düzenli egzersiz, doğru ve dengeli beslenme, yoga ve meditasyon gibi gevşeme uygulamaları önerilmektedir. Ayrıca, sağlık otoriteleri tarafından Dr. Reich'in 3C kuralına uygun olarak yapılacak açıklamalar ve verilecek destekler, pandemi sürecinde bireylerin salgınla en iyi şekilde başa çıkmalarını sağlayacaktır.