Akademik Veri Yönetim Sistemi
Acıbadem Sağlık Bilimleri Dergisi, sa.10, ss.563-566, 2019 (Hakemli Dergi)
Sağlık Psikolojisi, ilk kez 1978 yılında Matarazzo tarafından tanımlanmış olup sağlığın geliştirilmesi ve sürdürülmesini, hastalıkların ve ilgili işlev kayıplarının azaltılmasını ve psikoterapisini amaçlayan psikolojinin oldukça
genç bir alanıdır. Kronik hastalıklara yaşam süresince artık daha sık rastlanması, zaman içinde hastalıklar üzerindeki biyolojik ve fizyolojik etkenlerin yanı sıra psikolojik faktörlerin de etkili olduğunun görülmesi, artan araştırmalar ve sağlık hizmetleri içinde psikologların daha fazla yer almaya başlaması sağlık psikolojisinin doğmasını
sağlayan önemli etkenler olmuştur. Sağlık psikologları önleyici çalışmaların (kadın sağlığı, yeme bozuklukları, sigarayı bırakma birimleri) yanı sıra hastanelerde farklı birimlerde (onkoloji, ağrı yönetimi, diyaliz), rehabilitasyon
ve ağrı merkezlerinde çalışabilmektedirler. Davranışsal değerlendirmeler, klinik görüşmeler ve psikoterapötik
müdahaleler yapabilmektedirler. Bununla birlikte sağlığın geliştirilmesi ve sürdürülmesi amacıyla kamu politikası çalışmalarına da katkıda bulunabilmektedirler. Üniversitelerin Psikoloji bölümlerinde, Tıp ve Sağlık Bilimleri
Fakültelerinde araştırmacı, eğitimci olarak yer alabilmektedirler. Sağlık psikolojisi eğitiminde özellikle Amerika
Birleşik Devletlerinde belli bir standardizasyon oluşturulmaya çalışılmaktadır. Türkiye’de çok yaygın olmamakla
birlikte sağlık psikolojisi alanına yönelik yüksek lisans ve doktora eğitimleri denenmektedir. Giderek artan araştırmalar ve sağlık psikologlarının farklı düzeylerde sağlığa katkısı sayesinde alana duyulan ilgi de artmaktadır.
Health Psychology was first described by Matarazzo, and it is a relatively new field of psychology aiming at
the reduction of illnesses and related dysfunctions and “via psychotherapy” promoting the development and
maintenance of health. The increasing frequency of chronic illnesses throughout life, the understanding of the
impact of psychological factors as well as the biological and physiological factors on diseases, increasing the
body of research and the involvement of psychologists in health services have been all become important factors
in the emergence of health psychology. Health psychologists can do preventive work (women’s health, eating
disorders, smoking cessation units), or they can work at various clinical departments in hospitals (oncology, pain
management, dialysis units) or in rehabilitation and pain centers Pain Rehabilitation Center (PRC). They can
conduct behavioral evaluations, clinical interviews and psychotherapeutic interventions. They can contribute to
public policy studies to develop and maintain health. They can work in departments of psychology at universities
as researchers and educators in Faculty of Medicine or Health Sciences. Especially in the USA, a standardization
is being tried to be established in health psychology education. Although not very common in Turkey, master
degree programs and doctoral studies of Health Psychology have been tried. Due to increasing research and
health psychologists’ contribution to health at different levels, the interest in the field is also increasing.