Akademik Veri Yönetim Sistemi
IV. UDK - Ulusal Dahiliye Kongresi, Antalya, Türkiye, 22 - 25 Mayıs 2025, ss.211-212, (Özet Bildiri)
Yayın No: EP-39 VCA ve EBNA: EBV Tanısında Serolojik Belirteçler Yıldız Okuturlar1 , Başak Büyükkürkçü1 , Semih Ayten1 , Can Boynukara1 , Sevgi Şahin2 1 Acıbadem Üniversitesi, Atakent Üniversite Hastanesi, Dahiliye Anabilim Dalı 2 Acıbadem Üniversitesi, Atakent Üniversite Hastanesi, Dahiliye Anabilim Dalı, Nefroloji Bilim Dalı Giriş: Epstein-Barr Nükleer AnFjen (EBNA) ve Viral Kapsid AnFjen (VCA), Epstein-Barr Virüsü (EBV) enfeksiyonunun serolojik tanısında kriFk öneme sahipFr. EBNA anFkorları genellikle enfeksiyonun geç döneminde poziFfleşirken, VCA anFkorları enfeksiyonun erken ve geç dönemlerinde farklı paternler gösterir. Erken anFjen(EA) akut enfeksiyonda ve reakFvasyonda görülebilir. EBV’nin neden olduğu enfeksiyöz mononükleoz başta olmak üzere, latent ve reakFvasyon dönemlerinin ayırt edilmesinde bu serolojik belirteçler önemli rol oynar. Serolojik profillerin doğru yorumlanması, akut enfeksiyon ile geçirilmiş enfeksiyonun ayırt edilmesine ve EBV ile ilişkili malignitelerin değerlendirilmesine katkı sağlar. Bu olgu sunumu,, EBNA ve VCA’nın tanısal değerini, poziFfleşme zamanlarını ve klinik önemini detaylı şekilde ele almaktadır. Olgu: 21 yaş erkek hasta dahiliye polikliniğine 1 havadır süren boğaz ağrısı, yaygın vücut, kas ağrısı ve yutkunamama şikayeF ile başvurdu. Bir hava klaritromisin kullanan hastanın şikayetlerinin gerilemediği öğrenildi. Fizik muayenesinde boğazında kripFk ve hiperemik tonsil, boyunda lenfadenopaF, hepatosplenomegali görüldü. İstenen kanlarda lökosit 18.10x10^3/uL (%64.8 lenfosit hakimiyeFnde), ferriFn 598 ng/mL, alanin aminotransferaz (ALT) 305 IU/L, aspartat aminotransferaz(AST) 196 IU/L, gama glutamil transferaz(GGT)128 IU/L, alkalen fosfataz (ALP)221 IU/L, laktat dehidrogenaz (LDH) 622 IU/L, C reakFf protein(CRP) 2.98 mg/dL. Hastanın mevcut klinik bulgularıyla EBV enfeksiyonundan şüphe edilip heterofil anFkor (monospot) ve EBV profili istendi. YaHşı yapılan hastada sonuçlar beklenirken periferik yayma(PY) bakıldı, lenfositoz, monositoz ve aFpik lenfositler gözlendi. BaHn ultrasonun istenen hastada muayene ile uyumlu splenomegali(206 mm), hepatomegali (173 mm) ve peripankreaFk alanda reakFf lenf nodları görüldü. Masif splenomegalisi olan hastada rüptür riski nedeniyle akFvite kısıtlaması uygulandı. Hastanın viral panelinde monospot poziFf, EBNA IgG negaFf, EBNA IgM poziFf, EA IgG poziFf, EA IgM negaFf, VCA IgG poziFf VCA IgM poziFf EBV DNA PCR 6383 IU/mL olarak sonuçlandı. EBNA IgG’nin negaFf, VCA IgM ve IgG’nin poziFf bulunması, akut EBV enfeksiyonunu destekleyiciydi. Hastada analjezi ve hidrasyon ile semptomaFk kontrol sağlandı. Karaciğer fonksiyon testlerinin gerilemesi ve klinik iyileşmeyle taburcu edildi. Hastanın bir ay sonra görülen kontrol abdomen ultrasonografisinde dalak boyutunun 126 milimetreye gerilediği görüldü.
TarHşma: Bu vaka, EBV enfeksiyonunun tanısında serolojik belirteçlerin nasıl kullanılması gerekFğini göstermektedir. EBV tanısında monospot tesF, hızlı ve praFk bir tarama yöntemi olmakla birlikte yalancı negaFf veya poziFf sonuçlar verebilir. Bu nedenle, kesin tanı için EBV serolojik profili detaylı olarak değerlendirilmelidir. Akut EBV enfeksiyonunda VCA IgM ve IgG poziFf, EBNA IgG negaFf bulunur; bu serolojik örüntü, hastalığın erken döneminde olduğuna işaret eder. VCA IgG ömür boyu poziFf kaldığından, reakFvasyonun değerlendirilmesinde tek başına yeterli olmaz ve erken anFjen (EA) tesF önem kazanır. EA IgG’nin poziFfliği akFf viral replikasyon veya reakFvasyonu düşündürebileceğinden, klinik ve laboratuvar bulgularla birlikte yorumlanmalıdır. EBV enfeksiyonlarının tanısında serolojik testlerin dikkatli değerlendirilmesi önemlidir; ancak kesin tanıya ulaşmak için hastanın semptomları ve laboratuvar değerleriyle birlikte bütüncül yaklaşım gereklidir. Sonuç: EBV enfeksiyonunun tanısında serolojik belirteçlerin doğru yorumlanması büyük önem taşır. Bu vakada olduğu gibi, EBV nin erken ve geç dönem belirteçlerinin dikkatle değerlendirilmesi yanlış tanıların önünü geçerek doğru tedavi yaklaşımını sağlar. Akut EBV enfeksiyonları genellikle semptomaFk ve destekleyici tedavi ile klinik olarak iyileşir. Ancak hepatosplenomegali gibi komplikasyonların varlığında hastalar yakından izlenmelidir. Anahtar Kelimeler: Ebstein Barr Virus, EBV, VCA, EBNA