COVID-19 Salgını Döneminde Anksiyete: Yaygınlığı, Etkileri ve Yatkınlık Faktörleri

, Akan S.

CURRENT APPROACHES IN PSYCHIATRY, cilt.16, sa.1, ss.111-125, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: CURRENT APPROACHES IN PSYCHIATRY
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Academic Search Premier, Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), Psycinfo, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.111-125
  • Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bulaşıcı hastalıklar tarihin çeşitli dönemlerinde ortaya çıkmış olsa da son yıllarda küreselleşme nedeniyle dünya çapında görülen salgınlar artmaya başlamıştır. Salgın hastalıkların kişilerin psikolojik sağlıkları üzerinde önemli etkileri olmaktadır. COVID-19 salgınının ise bireyler üzerindeki en önemli etkisi anksiyete olmuştur. Diğer salgın hastalıkların kapıda olduğu günlerde COVID-19 salgınında bireylerde görülen anksiyetenin anlaşılması oldukça önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. COVID-19 salgınında genel örneklem, üniversite öğrencileri, COVID-19 tanısı alanlar ve sağlık çalışanları anksiyeteden en fazla etkilenen gruplar olmuştur. Farklı ülkelerde, salgının farklı dalgalarında orta derecede anksiyete belirtileri genel örneklemde %6.3-%66.8 arasında, üniversite öğrencilerinde %18.6-%87.7 arasında, COVID-19 tanısı alan kişilerde %13.0-%60.3 arasında, sağlık çalışanlarında %13.0-%51.6 arasında değişmiştir. İzlem çalışmalarında, anksiyete belirtilerinin bu örneklemlerde uzun süre salgın öncesi düzeye gerilemediği dikkat çekmiştir. Bulgulara göre COVID-19 ile ilişkili anksiyete psikolojik sağlık ile ilişkilidir. COVID-19 ile ilişkili anksiyete arttıkça olumsuz duygular, işlevsel olmayan davranışlar, uyku problemleri ve depresif belirtiler artmıştır. COVID-19 salgınında anksiyetenin yaygın, kalıcı ve diğer psikolojik belirtilerle ilişkili olması anksiyetenin altında yatan faktörlerin anlaşılmasını gerekli kılmıştır. Bulgular anksiyete duyarlılığı, tiksinti yatkınlığı/ duyarlılığı, belirsizliğe tahammülsüzlük ve sağlık anksiyetesinin COVID-19 ile ilişkili anksiyete belirtilerini açıklamada rol oynadığına işaret etmektedir. Bu yatkınlık faktörleri özellikle genel örneklemde, üniversite öğrencilerinde, COVID-19 tanısı alanlarda, sağlık çalışanlarında salgın sırasında/sonrasında anksiyeteye yönelik bilişsel-davranışçı yönelimli tedavi edici ve gelecek salgınlar için önleyici müdahale programlarının geliştirilmesine katkı sağlayabilir