STOMA BAKIM HEMŞİRELİĞİ, Prof. Dr. İkbal ÇAVDAR, Editör, Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, ss.43-50, 2024
ÖZET Stomalı bireylerde hemşirelik bakımının temel amacı stoma ile yaşamı kolaylaştırmak, yaşanan
problemleri çözmek, psikososyal destek sağlamak, sosyalleşmesini kolaylaştırmak, üretken bir
birey olmasına destek olmak ve tüm bunları yapabilmesi için hastanın gereksinimine uygun eğitim
ve danışmanlık vermektir. Hemşirenin bu süreci başarılı yönetebilmesi için bireyselleşmiş bakım vererek
farklılıkları göz önüne alması gerekmektedir. Stomalı bireyin farklılıkları kapsamında değerlendirilen
dezavantajlı (yaşlı-engelli-çocuk) olma durumu hemşirenin bu sürece hazırlanmak için
dikkate alması gereken ilk koşullardandır. Yaşlılar için stoma, eğer yeterince bağımsız değillerse,
yalnız yaşıyorlarsa ve sınırlı bir dış desteğe sahiplerse, sorunlu bir hale gelebilir. Çocuk hastaların,
anatomik, fizyolojik, bilişsel ve sosyal olarak yetişkinlerden farklılıkların bilinmesi, stoma bakımına
yönelik ihtiyaçları ve yaşa özel yaklaşımların belirlenmesine yardımcı olur. Herhangi bir engelliliği
bulunan birey, söz konusu engeli ile doğrudan ilişkisi olan/olmayan nedenlerle stomaya
ihtiyaç duyabilir, ancak stomanın kendisi de başlı başına bir engelliliktir. Bu bölümde yaşlı, çocuk
ve engelli bireylerin bakımı incelendi.