48. Ulusal Hematoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 1 - 05 Kasım 2022, ss.130, (Özet Bildiri)
Giriş ve Amaç: Akut lenfoblastik lösemi (ALL) ‘de izlem ve tedavinin yanıt değerlendirmesinde minimal kalıntı hastalık (MKH) takibi son dönemde giderek önem kazanmaktadır (1). Çalışmalar ALL tedavisinin ilk 3 ayında submorfolojik remisyon sağlanamamış hastaların nüks oranlarının yüksek olduğu göstermektedir (2,3). Bu çalışmada merkezimizde takipli, ALL tanılı hastalarda tedavi sonuçları ve MKH takibinin risk gruplaması ile tedavi yanıtlarına etkisi değerlendirilecektir.
Gereç ve Yöntem: Ege Üniversitesi Pediatrik Hematoloji Kliniğinde, 0-18 yaş arası, ALL tanısı ile tedavi alan hastaların sonuçları ve MKH (real-time kantitatif polimeraz zincir reaksiyonu [PCR] yöntemi ile) takibinin ve sağ kalıma etkileri retrospektif incelendi.
Bulgular: Mayıs 2004-Haziran 2020 tarihleri arasında ALL tanısı alan, TR ALL ve BFM tedavi protokollerine göre tedavi verilmiş olgu sayısı 245 olup 163 (%67)’ünde MKH sonucu değerlendirildi. Ortanca yaş 62 ay (min=5, max=219 ay), olguların %61’i (n=150) erkek, %39’u (n=95) kız idi. Hastaların %10’u T hücreli, %89’ı öncül B hücreli, %1’i mixt fenotipik özellikte ALL’idi. Santral sinir sistemi tutulumu %12, diğer sistem tutulumu %5 oranında saptandı. Hastaların 44 (%17)’ü düşük, 108 (%44)’i orta, 90 (%37)’ı yüksek risk grubunda tedavi aldı. Sadece MKH çalışması sonucunda 15. gün değerlendirmesi ile 23 hasta risk grubu artışı (12’sinde orta risk, 11’inde yüksek risk grubuna geçiş) görüldü. Bunların 7’sinde t(12;21) pozitifliği vardı. Otuz üçüncü gün değerlendirmesinde MKH sonucu nedeniyle 11 hasta yüksek risk grubunda tedavi aldı. Otuz üç ve 78.gün MKH değerlendirmesine göre yavaş erken yanıt veren, YRG tedavi alan 27 hasta vardı ve bunların 15’i sadece MKH sonucu ile saptanabilir özellikteydi.Hastaların genel sağ kalım ortancası 85 ay (0-23 ay), 7 hastada indüksiyonda ölüm gözlendi. Beş yıllık genel sağ kalım oranı MKH bakılanlarda %93, bakılmayanlarda %77 olup farklılık istatistiksel anlamlıydı (log rank p<0,001). Tanı lökosit sayısı >100 000/mm 3 , 8.gün steroid yanıtı kötü olanlarda, on beşinci gün kemik iliği M3 morfolojide olanlarda,78.gün MKH sonucu 10 -3 üzerinde olanlarda genel sağ kalım oranları anlamlı olarak düşük bulundu. Tüm grupta 21 hastada relaps vardı ve MKH bakılmayan grupta %13, MKH bakılanlarda %6 oranındaydı (p:0,055).
Sonuçlar: Bu çalışmada sadece MKH sonucu nedeniyle 33 (%13) hastanın risk grubunun arttırıldığı görüldü. MKH hastalık takibi yapılanlarda sağ kalım oranları anlamlı yüksek, relaps oranları daha düşük olduğu gösterildi. Bu sonuçlara bağlı olarak ALL hastalarında submorfolojik remisyon değerlendirmesin doğru risk gruplamada önemli olduğu bunun da MKH hastalık takibi ile sağlanabileceği gösterilmiştir.