Akademik Veri Yönetim Sistemi
IV. UDK - Ulusal Dahiliye Kongresi, Antalya, Türkiye, 22 - 25 Mayıs 2025, ss.245-246, (Özet Bildiri)
Yayın No: EP-55 RYR1 Gen Mutasyonu ile İlişkili Rhabdomyoliz: Klinik Bir Olgu Sunumu Aslı Gökay, Yıldız Okuturlar Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, İstanbul Giriş: Rhabdomiyoliz,iskelet kası dokusunun hasar görmesi sonucu miyoglobin ve diğer hücresel bileşenlerin kana salınmasıyla gelişen bir klinik durumdur.Bu durum, akut böbrek yetmezliği,elektrolit dengesizlikleri ve yaygın intravasküler pıhHlaşma gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.Rhabdomiyoliz,çeşitli eFyolojik faktörlere bağlı olarak gelişebilir;bunlar arasında fiziksel travmalar, aşırı egzersiz,farmakolojik ajanlar, enfeksiyonlar ve geneFk yatkınlıklar yer almaktadır.GeneFk predispozisyonlar arasında RYR1 genindeki mutasyonlar önemli bir yer tutmaktadır.RYR1,kas hücrelerinde kas kasılmasının ve hücresel homeostazın düzenlenmesinde rol oynayan ryanodin reseptörünü kodlar.Bu geneFk mutasyonlar,kalsiyum homeostazını bozarak çeşitli miyopaFler ve rhabdomiyoliz riskini arHrabilir.Ayrıca,çevresel faktörler,aşırı egzersiz veya uzun süreli hareketsizlik gibi stresörler,geneFk yatkınlığı olan bireylerde hastalığın ortaya çıkma riskini arHrabilir.Doğru tanı ve etkili yöneFm,geneFk ve çevresel faktörlerin dikkatlice değerlendirilmesini gerekFrir. Amaç: Bu olgu sunumunun amacı,acil dahiliye praFğinde rhabdomiyoliz vakalarının değerlendirilmesinde geneFk yatkınlıkların göz ardı edilmemesi gerekFğine dikkat çekmek ve özellikle RYR1 genindeki heterozigot mutasyonun,geneFk yatkınlıkla ilişkili olarak gelişen rhabdomiyoliz vakasında nasıl bir rol oynadığını incelemekFr.RYR1 mutasyonları,geneFk yatkınlığa sahip bireylerde rhabdomiyoliz riskini arHrabilmektedir ve bu mutasyonların oranı,özellikle miyopaFli hastalarda %20-30 arasında değişebilmektedir.Bu sunumda, çevresel stres faktörlerinin bu durumu nasıl teFklediği ele alınacak ve geneFk taramanın tanı sürecindeki önemi vurgulanacakHr. Ayrıca,bu tür hastaların yöneFminde daha etkili stratejiler gelişFrilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Gereç ve Yöntem: Tanısal yaklaşımda kan gazı analizi,geniş biyokimya,serum amino asit testleri, tandem kütle spektrometrisi,idrar organik asit analizi,miyopaF paneli,geneFk testler ve ekokardiyografi gibi testler yapıldı. Bulgular: Yirmi iki yaşında,188 cm boyunda ve 130 kg ağırlığında,vücut kitle indeksi 36,8 olan erkek hasta,şiddetli yorgunluk şikayeFyle acil servise başvurdu.Yapılan laboratuvar testlerinde hastanın KreaFn Kinaz (CK) düzeyinin 6246 IU/L olduğu tespit edildi.Bu, akut rhabdomiyoliz tanısını destekledi.Hastanın kronik hastalık öyküsü, düzenli ilaç kullanımı,madde bağımlılığı,alkol veya sigara kullanımı geçmişi bulunmuyordu.Son iki hava boyunca aşırı fiziksel egzersiz yapmış ve yaklaşık 15 saat süren bir hava yolculuğuna çıkmışH.Fiziksel muayenede kas 246 gücü normal, tendon refleksleri intact, karında hassasiyet gözlemlenmedi ve hepatosplenomegali saptanmadı,kahverengi-pembe striaları tespit edildi.Laboratuvar testlerinde yüksek KreaFn Kinaz(CK) düzeyleri(6246 IU/L) tespit edildi.Karaciğer fonksiyon testlerinde hafif arHşlar gözlemlendi (Alanin Aminotransferaz (ALT): 80 IU/L, Aminotransferaz (AST): 120 IU/L). Hemoglobin (Hb) 13.5 g/dL, 0.88 mg/dL,HbA1c %4.8,TSH 1.79 mIU/L ve serbest Froksin 16.4 pmol/L normal sınırlar içinde bulundu.Serum amino asit profili normal sınırdayken, alfa-aminobüFrik asit seviyesi 61.1 µmol/L ile yüksek bulundu.Tandem kütle spektrometrisi test sonuçları normal sınırlarda kaldı. GeneFk analizlerde heterozigot RYR1 mutasyonu doğrulandı. Ek olarak, hastada çok uzun zincirli Açil-CoA Dehidrojenazı (VLCAD) için heterozigotluk da tespit edildi. TarHşma: Rhabdomiyoliz,geneFk ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu sonucunda gelişir. Bu vakada,heterozigot RYR1 mutasyonunun kas hasarına yatkınlık gösterdiği düşünülmektedir. RYR1,kas hücrelerinde kalsiyum salınımını düzenleyen önemli bir proteindir ve bu genin mutasyonları,kalsiyum regülasyonunu bozarak rhabdomiyoliz riskini arHrabilir.Hastanın yoğun fiziksel egzersizi ve uzun süreli hava yolculuğu gibi çevresel stres faktörlerinin,RYR1 mutasyonu ile birlikte rhabdomiyolizi teFklediği düşünülmektedir.Bu vaka,RYR1 ile ilişkili rhabdomiyolizin nadirliğini ve geneFk taramanın tanı sürecindeki önemini vurgulamaktadır. Başlangıçta yapılan geneFk tarama eksikliği,geneFk yatkınlıkların belirlenmesindeki önemli bir boşluğu göstermektedir.GeneFk taramanın tanıya dahil edilmesi, tanı doğruluğunu arHrabilir ve daha etkili yöneFm stratejileri gelişFrilmesine olanak tanıyabilir.RYR1 gen mutasyonlarının ve çevresel faktörlerin etkileşiminin anlaşılması, rhabdomiyoliz yöneFminde kriFk öneme sahipFr.Bu vaka, geneFk ve klinik verilerin entegrasyonunun tanı doğruluğunu ve hasta bakımını iyileşFrmedeki rolünü vurgulamaktadır.RYR1 ile ilişkili rhabdomiyolizin nadirliği ve geneFk taramanın başlangıçta göz ardı edilmesi, kapsamlı tanı yaklaşımlarının gerekliliğini ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Rhabdomyoliz, Ryr1 mutasyonu, Akut böbrek yetmezliği