Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sağlık Akademisyenleri Dergisi, cilt.10, sa.3, ss.505-513, 2023 (Hakemli Dergi)
ABSTRACT
The quality of health care has been the subject of research for many years. However, the studies have mostly
focused on the problems of clinical medicine, and relatively little work has been done on the quality of primary
health care. As the health systems around the world are faced with social, economic, and demographical
challenges, countries started to lean towards primary health care which can adapt and respond to an everchanging world. Quality primary health care is shown to provide accessible, affordable, comprehensive,
continuous, coordinated and people-centered care in the community. It plays an important role in ensuring
equity in health, reducing morbidity and mortality, optimizing efficient use of resources, achieving better health
outcomes, and improving the health of populations. Over the past decades, quality improvement has received
increasing attention as a systematic approach guided by scientific evidence-based data; and is regarded the
crucial component of health systems strengthening. The global health community has made concrete efforts
to improve the quality of health care across primary, secondary and tertiary levels of health systems. Several
organizations have developed frameworks and quality indicators to be used as quality assessment tools, and
countries have defined their own national frameworks, quality indicators and standards to assess the quality
of primary health care. The current study aims to provide a chronological review of the global efforts towards
quality assessment in primary health care.
ÖZ
Sağlık hizmetlerinin kalitesi uzun yıllardır araştırma konusu olmuştur. Bununla birlikte, çalışmalar çoğunlukla
klinik tıbbın sorunlarına odaklanmış; birinci basamak sağlık hizmetlerinin kalitesi konusunda nispeten daha az
çalışma yapılmıştır. Tüm dünyada sağlık sistemlerinin karşı karşıya kaldıkları sosyal, ekonomik ve demografik
zorluklar sonucunda, ülkeler, sürekli değişen dünyaya uyum sağlayabilen ve yanıt verebilen birinci basamak
sağlık hizmetlerine yönelmeye başlamışlardır. Kaliteli birinci basamak sağlık hizmetlerinin toplumda erişilebilir,
karşılanabilir, kapsamlı, sürekli, koordine ve insan merkezli bakım sağladığı gösterilmiştir. Sağlıkta hakkaniyetin
sağlanmasında, hastalık ve ölüm oranlarının azaltılmasında, kaynakların en verimli şekilde kullanılmasında, daha
iyi sağlık sonuçlarına ulaşılmasında ve toplumların sağlığının iyileştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Kalite iyileştirme yaklaşımı, bilimsel kanıta dayalı verilerin rehberliğinde sistematik bir yaklaşım olarak, son
onyıllarda giderek artan bir ilgi görmüş ve sağlık sistemlerinin güçlendirilmesinin önemli bir bileşeni olarak kabul
edilmiştir. Küresel sağlık camiası, sağlık sistemlerinin birinci, ikinci ve üçüncü basamak düzeylerinde sağlık
hizmetlerinin kalitesini iyileştirmek için somut çabalar göstermiştir. Çeşitli kuruluşlar kalite değerlendirme aracı
olarak kullanılmak üzere çerçeveler ve kalite göstergeleri geliştirmiş; ülkeler birinci basamak sağlık hizmetlerinin
kalitesini değerlendirmek için kendi ulusal çerçevelerini, kalite göstergelerini ve standartlarını tanımlamıştır. Bu
çalışma, birinci basamak sağlık hizmetlerinde kalite değerlendirmesine yönelik küresel çabaların kronolojik olarak
değerlendirilmesini amaçlamaktadır.