Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. Uluslararası Klinik Mikrobiyoloji Kongresi, Muğla, Türkiye, 1 - 05 Kasım 2023, ss.286-287, (Özet Bildiri)
Giriş ve Amaç: Leishmaniasis, Leishmania cinsi protozoonların neden olduğu vektör kaynaklı bir enfeksiyondur. En sık görülen klinik formu olan kutanöz leishmaniasis (KL) dünyada 98 ülkede endemik görülmekte ve her yıl, 2 milyonu yeni olgu olmak üzere, yaklaşık 12 milyon kişide görülmektedir. KL etkeni olarak en sık görülen Leishmania türleri, Eski Dünya’da Leishmania tropica, Yeni Dünya’da ise L. mexicana’dır. Leishmaniasis tedavisinde uzun yıllardır kullanılmakta olan antimon bileşiklerine karşı son yıllarda tüm dünyadan dirençli olgular bildirildiğinden yaygın olarak yeni ilaç araştırmaları yürütülmekte ve bu araştırmalarda doğal ürünlere öncelik verilmektedir. Halk arasında sumak olarak bilinen Rhus coriaria, tıbbi açıdan değerli bir bitki olup antimikrobik, anti-enflamatuar ve anti-aterojenik etkiler gösterebildiği bilinmektedir. Sumağın bu etkilerinin içeriğinde bulunan fenolik asitler, flavonoidler ve tanenlere bağlı olduğu tahmin edilmektedir. Sumağın anti-paraziter etkisi daha önce bir deneysel çalışma ile ekinokok kistleri üzerinde gösterilmiştir. Bu çalışmada, Rhus coriaria bitkisinden elde edilen alkol, sulu-alkol, aseton ve infüzyon ekstrelerinin L. tropica ve L. mexicana türlerine karşı anti-paraziter etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada özel L. tropica (MHOM/AZ/1974/SAF-K27) ve L. mexicana (MNYC/B7/62/M379) suşları kullanılmıştır. Rhus coriaria bitkisi geçen yılın Ekim ayında İzmir’in Tire ilçesinden araştırma amacıyla toplanmıştır. Daha sonra, Eczacılık Fakültesi laboratuvarlarında hazırlanan alkol, sulu alkol, aseton ve infüzyon ekstrelerinin 24 ve 48’inci saatliklerdeki antileishmanial etkinlikleri hemositometre ve XTT yöntemleriyle araştırılmıştır. Bulgular ve Sonuç: Rhus coriaria’dan elde edilen elde edilen alkol, sulu-alkol, aseton ve infüzyon ekstrelerinin antileishmanial etkinlikleri 24 ve 48. saatlerde, L. tropica suşu için sırasıyla 578,13-289,06 µg/mL ve 289,06-144,53 µg/mL aralığında, L. mexicana suşu içinse 289,06-144,53 µg/mL ve 144,53-72,27 µg/mL aralığında ölçülmüştür. Kontrol ilacı olarak denenen glukantimin aynı sürelerde etkinlik değerleri L. tropica ve L. mexicana suşları için 25- 12,5 µg/mL aralığında tespit edilmiştir. Rhus coriaria ekstrelerinin Yeni Dünya KL etkeni olan L. mexica’ya Eski Dünya KL etkeni olan L. tropica’ya kıyasla daha düşük dozlarda etkili olduğu gözlenmiştir (Tablo 1).
Bu çalışmada, Rhus coriaria bitkisinden elde edilen alkol, sulu-alkol, aseton ve infüzyon ekstrelerinin KL etkeni olan her iki Leishmania türüne karşı güçlü etki gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca, kullanılan L. tropica suşunun eradikasyonu için L. mexicana’ya kıyasla çok daha yüksek doz ekstre gerektiği gözlenmiştir. Sonraki aşamada, içerikteki yeni ilaç adayı olabilecek etken bileşiklerin araştırılıp in vivo modellere uygulanması planlanmaktadır.