33. Ulusal Patoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 12 - 16 Aralık 2024, cilt.8, ss.56, (Özet Bildiri)
Amaç: Hipofiz kaynaklı nöroendokrin tümörler (PitNET), ciddi klinik sonuçlara yol açabilen heterojen bir tümör grubudur. Bu tümörlerin moleküler patogenezi; GNAS, MEN1 ve USP8 gibi genlerin mutasyonlarıyla ilişkilendirilmiş olup, bu genlerin hastalığın gelişimindeki rolleri tanımlanmıştır. Bununla birlikte, PTEN ve mikrosatellik instabilite (MSI) genlerinin PitNET’lerdeki potansiyel rolleri henüz tam olarak aydınlatılmamıştır. Çalışmamız, PitNET’lerde PTEN ve DNA eşleşme tamir bozukluğunun (MMR) immünohistokimyasal ekspresyon profilini incelemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: PitNet’lere ait arşiv parafin bloklarına; PTEN immünohistokimyası uygulanmış, en yüksek ekspresyon gösteren 3 büyük büyütme alanında H-score verilmiştir. Ayrıca MLH1, MSH2, MSH6 ve PMS2 antikorlarından oluşan MMR proteinlerinin kaybı araştırılmıştır. Bulgular: 154 hastaya ait PitNET; 66 (%43) adet gonadotrof, 25 (%16) adet kortikotrof, 23 (%15) adet somatotrof, 17 (%11) adet laktotrof, 9 (%6) adet null cell, 5 (%3) adet mammosomatotrof, 4 (%3) adet mikst somatotrof ve laktotrof, 2 (%1) adet matür plurihormonal PIT1 ve 1’er adet (%2) asidofil kök hücreli, plurihormonal, tirotrof tümörden oluşmaktadır. 79 (%51) kadın ve 75 (%49) erkek hastaya ait örnek mevcuttur. 25 (%16) hastada nüks saptanmıştır. 11 yaşında tek bir pediatrik hasta (seyrek granüllü laktotrof PitNET) mevcuttur. PTEN ile en düşük 5, en yüksek 260 skoru elde edilmiştir. Kruskal-Wallis testi ile yapılan istatistiksel analizde; tümör tipleri arasında PTEN ekspresyonunda anlamlı fark (P=0,002) saptanmıştır. Hiçbir PitNET MMR ekspresyon kaybı göstermemiştir. Tümör tipi ile cinsiyet arasında Ki-kare testi ile p değeri 0,011 olan anlamlılık tespit edilmiştir. Sonuç: Sonuçlarımıza göre tümör agnostik bir belirteç olan MSI durumu PitNET’lerde tedavi alternatifi oluşturma potansiyeline sahip değildir. PI3K inhibitörlerinin, PTEN yolağı üzerinden gelişen tümörlerde başarılı olduğu bilinmektedir. PitNET’lerin de bir kısmında PTEN yolağının aktif olabileceği çalışmamızda doğrulanmıştır. Özellikle laktotrof PitNET’lerde, mutasyona işaret edebilecek ekspresyon düşük düzeydedir. Genomik düzeyde moleküler çalışmalarla potansiyel PitNET tipleri araştırılmalıdır. Tümörlerin kendi içlerinde cinsiyet açısından belirgin farklılıklar içermekte olduğu ayrıca dikkat çekmiştir. Anahtar Kelimeler: PitNET, PTEN, mikrosatellit instabilite, hipofiz