Lokman Hekim Journal of Medical History and Folk Medicine, cilt.4, ss.16-21, 2014 (Hakemli Dergi)
Milli Mücadele sonrasında, Osmanlı İmparatorluğu’ndan
geriye kalan 13 milyonluk nüfusun bir buçuk milyonu
verem, frengi, trahoma gibi hastalıklarla mücadele
etmekteydi. Nüfusun yapısı hem nicelik hem de nitelik
bakımından değişmişti. Sağlık sorunları, yeni kurulan
ülkenin en önemli sorunlarından olarak addedilmiş ve
inşa edilecek nüfusun birincil önceliği haline gelmişti. Bu
bağlamda salgın hastalıklara karşı savaş, sosyal yardım,
tıbbi bakım merkezleri, sağlık kadrosunun eğitimi, merkez
hıfzıssıhha kurumunun oluşturulması, barınma meseleleri
ve sağlık propagandası gibi konular gündeme alınmıştı.
Bu makale tıbbın Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde
hem siyasal tartışmalarda yer almasının hem de toplumsal
sağlık hizmetleri bağlamında kitlelerin sağlık eğitimi yoluyla
bir nüfus politikası oluşturmasının biçimlerini ortaya
koymaktadır. Bunlara ek olarak makalede, sözü edilen
dönemde ulus inşası, modernleşme ve sağlığın geliştirilmesi
projelerinin birbirleriyle kaynaştırılması tartışılmaktadır.
After the National Struggle, the 13 million people
remaining from The Ottoman Empire was struggling
against tuberculosis, syphilis and trachoma. The structure
of the population had changed both qualitatively and
quantitatively. Health problems were now considered as
one of the leading ones in the newly-founding country and
became to be assessed as the primary priority of the future
population. In this context, topics such as fighting against
epidemics, social assistance, medical care centers, training
of health professionals, a central public hygiene institution,
troubles of sheltering and sanitary propaganda came into
agenda. This article explores the ways in which medicine
took part in political debates of the Early Republican Turkey
as well as determining population policies through public
health education of the masses with a social understanding
of health care. The article also discusses the merging of
nation-building, modernist and sanitary projects of interwar Turkey into each other