Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. ULUSAL SAĞLIKLI YAŞAM KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 12 - 15 Haziran 2025, ss.30, (Özet Bildiri)
ÖZET
Amaç: Bu çalışma üniversite öğrencileri ve personelinde
sürdürülebilir beslenme davranışlarını ve bu davranışlarda etkili olabilecek
sosyodemografik ve antropometrik faktörlerin incelemeyi amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, Mayıs–Aralık 2024
tarihleri arasında n=1334 lisans öğrencisi ve n=541 personelle yüz yüze
gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik bilgileri, boy uzunlukları
ve beden ağırlıklarına ek olarak Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği (MEDAS) ve
Çevreye Duyarlı Beslenme Davranış Ölçeği (ÇDBÖ) kullanılmıştır. Verilerin
analizi SPSS 21.0 programı ile gerçekleştirilmiş; nicel veriler ortalama,
standart sapma, minimum ve maksimum değerler ile, nitel veriler sıklık ve yüzde
değerleri ile sunulmuştur. Veriler normal dağılmadığından parametrik olmayan
testler uygulanmıştır. İstatistiksel olarak anlamlılık p < 0.05 olarak kabul
edilmiştir.
Bulgular: MEDAS sonuçlarına göre öğrencilerin
%59,2’si, personelin ise %45.1’inin Akdeniz Diyeti uyumunun düşük olduğu
saptanmıştır. Yaş ile MEDAS skoru her iki grupta da pozitif korelasyon
gösterirken, Beden Kütle İndeksi (BKİ) sadece personelde negatif korelasyon
göstermiştir(p < 0.05). Akdeniz Diyeti’ne uyum, kadınlarda, hastalık tanısı
alanlarda ve tıbbi beslenme tedavisi (TBT) uygulayanlarda daha yüksektir(p <
0.05). Evde yaşayan öğrencilerde yurtta kalanlara göre, personelde ise akademik
personel, idari personele göre daha yüksek uyum göstermektedir(p < 0.05).
Yaş, hem öğrencilerde hem de personelde çevreye duyarlı beslenme davranışı ile
pozitif korelasyon gösterirken(p < 0.05); BKİ, çevreye duyarlı beslenme
davranışıyla negatif korelasyon göstermektedir(p < 0.05). Çevreye duyarlı
beslenme davranışı kadın öğrencilerde, sağlık eğitimi alanlarda, yüksek gelir
düzeyine sahip olanlarda ve evde yaşayanlarda yurtta kalanlara göre daha
yüksekken, personelde yine kadınlarda, evli bireylerde ve idari personele kıyasla
akademik personelde anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur(p < 0.05).
Sonuç: Akdeniz Diyeti sağlığa olan kanıtlanmış faydalarının
dışında sürdürülebilirlik açısından önemli bir diyet modelidir. Katılımcılarda
Akdeniz Diyeti’ne uyum düşük düzeydedir, bu durum sürdürülebilir beslenmenin
önündeki önemli bir engel olarak değerlendirilebilmektedir. Hem Akdeniz Diyeti
uyumunda, hem de çevreye duyarlı beslenme alışkanlıklarında sosyodemografik
etkenlerin önemli katkısı olduğu saptanmıştır. Gezegen ve insan sağlığının
korunması, geliştirilmesi ve iyileştirilebilmesi için gerekli müdahaleler,
ilişkili sosyodemografik bariyerler de göz önünde bulundurularak
planlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Akdeniz Diyeti, Çevreye Duyarlı
Beslenme, Sürdürülebilir Beslenme