TÜRKİYE’DE ECZANELERDE SATILAN VE SAMBUCUS NIGRA İÇEREN ÜRÜNLER- PİYASA ARAŞTIRMASI


Barak T. H.

2. Fitovizyon Kongresi, İstanbul, Türkiye, 23 - 25 Kasım 2018, ss.18

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.18
  • Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Sambucus nigra L. (Adoxaceae) yüzyıllardır tedavide kullanılan bir bitkidir (1). Türk

geleneksel tababetinde de kara mürver adıyla yaygın olarak kullanıldığı kaydedilmiştir (2). Son

yıllarda tüm dünya’da yapılan bilimsel çalışmalar bu bitkinin geleneksel kullanımının doğru olduğunu

kanıtlamıştır (3). Bu bilimsel çalışmalar sonucunda bitkinin standardize ekstrelerinden yapılan ürünler

tüm dünyada tedavide kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye’de de eczanelerde S. nigra meyvelerinden ve

çiçeklerinden elde edilen standardize ekstreler yaygın olarak satılmaktadır. Bu çalışmamızda eczane

ürün veritabanları ve piyasa araştırması yapılarak Türkiye’de S. nigra içeren ürünler derlenmiştir.

Yapılan incelemenin sonucunda Türkiye’de otuzdan fazla marka altında kırktan fazla çeşit

ürünün terkibinde S. nigra ekstresinin kullanıldığı görülmüştür. Bu ürünlerde bitkinin çiçeklerinden

elde edilen ekstrelerin kullanıldığı da tespit edilse de büyük çoğunlukla meyvelerden elde edilen

ekstrelerin tercih edildiği görülmüştür. Eczanelerde şurup, kapsül, pastil, efervesan tablet, çiğneme

tableti, saşe ve sprey farmasötik dozaj formunda hazırlanmış formülasyonların terkibinde S. nigra

kullanıldığı görülmüştür. Araştırmada S. nigra’nın hem çocuklar için hem de yetişkinler için

hazırlanmış formülasyonlarda kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Preparatlarda S. nigra ile birlikte en çok

formülasyonda kullanılmış bileşiklerin Askorbik asit ve çinko olduğu görülmüştür. Bu da soğuk

algınlığına karşı kullanımıyla uyumludur. Önerilen dozlar incelendiğinde, dozajın 3 grama kadar

yükselebildiği görülmüştür. Piyasada bulunan S. nigra içeren ürünlerin tamamının gıda, tarım ve

hayvancılık bakanlığı tarafından ruhsatlanmış ve gıda takviyesi statüsünde olduğu da tespit edilmiştir.