Akademik Veri Yönetim Sistemi
2. Fitovizyon Kongresi, İstanbul, Türkiye, 23 - 25 Kasım 2018, ss.18, (Özet Bildiri)
Sambucus nigra L. (Adoxaceae) yüzyıllardır tedavide kullanılan bir bitkidir (1). Türk
geleneksel tababetinde de kara mürver adıyla yaygın olarak kullanıldığı kaydedilmiştir (2). Son
yıllarda tüm dünya’da yapılan bilimsel çalışmalar bu bitkinin geleneksel kullanımının doğru olduğunu
kanıtlamıştır (3). Bu bilimsel çalışmalar sonucunda bitkinin standardize ekstrelerinden yapılan ürünler
tüm dünyada tedavide kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye’de de eczanelerde S. nigra meyvelerinden ve
çiçeklerinden elde edilen standardize ekstreler yaygın olarak satılmaktadır. Bu çalışmamızda eczane
ürün veritabanları ve piyasa araştırması yapılarak Türkiye’de S. nigra içeren ürünler derlenmiştir.
Yapılan incelemenin sonucunda Türkiye’de otuzdan fazla marka altında kırktan fazla çeşit
ürünün terkibinde S. nigra ekstresinin kullanıldığı görülmüştür. Bu ürünlerde bitkinin çiçeklerinden
elde edilen ekstrelerin kullanıldığı da tespit edilse de büyük çoğunlukla meyvelerden elde edilen
ekstrelerin tercih edildiği görülmüştür. Eczanelerde şurup, kapsül, pastil, efervesan tablet, çiğneme
tableti, saşe ve sprey farmasötik dozaj formunda hazırlanmış formülasyonların terkibinde S. nigra
kullanıldığı görülmüştür. Araştırmada S. nigra’nın hem çocuklar için hem de yetişkinler için
hazırlanmış formülasyonlarda kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Preparatlarda S. nigra ile birlikte en çok
formülasyonda kullanılmış bileşiklerin Askorbik asit ve çinko olduğu görülmüştür. Bu da soğuk
algınlığına karşı kullanımıyla uyumludur. Önerilen dozlar incelendiğinde, dozajın 3 grama kadar
yükselebildiği görülmüştür. Piyasada bulunan S. nigra içeren ürünlerin tamamının gıda, tarım ve
hayvancılık bakanlığı tarafından ruhsatlanmış ve gıda takviyesi statüsünde olduğu da tespit edilmiştir.