Akademik Veri Yönetim Sistemi
IV. Uluslararası VIII. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi , Manisa, Türkiye, 6 - 09 Kasım 2016, ss.1187
Giriş: Davranış Tedavileri, öğrenme ilkelerinin davranış bozukluklarının analiz ve tedavilerine sistematik bir biçimde uygulanışı olarak düşünülebilir (1). Madde kullanım bozukluğunun da istenmedik bir davranış patolojisi olduğu düşünüldüğünde, davranış tedavilerinin kullanılması uzun vadeli ve kısa vadeli tedaviye uyum açısından önemli yer tutmaktadır. Bu çalışma, madde kullanım bozukluğu tanısı alan yatarak tedavi gören hastaların tedaviye uyumlarını artırmak için kullanılan davranışçı terapi stratejisini ve hemşirelik uygulamasını örnek vermek için yazılmış olup, kurum onayı alınmıştır.
Gelişme: Alıştırmaya yönelik davranış tedavilerinin sistematik bir şekilde uygulanması, tedavinin başarıya ulaşmasında büyük önem taşır (1). Davranış tedavilerinin endikasyonları daha çok anksiyete bozuklukları üzerine toplanmış olsa da; günümüzde kronik hastalıklar ve alkol madde bağımlılığı olan hasta gruplarında da kullanılmaktadır (2). Psikiyatri hastalarına yeni davranış öğrenme stratejisi olarak bazı yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar; biçimlendirme, marka ile ödüllendirme, modelleme, sosyal beceri eğitimi, itici uyarıcılara koşullama terapisi, olasılıklı anlaşma, rol oynama’dır. Markayla ödüllendirme çoğunlukla çocuk ve klinikte yatan psikiyatri hasta gruplarında uygulanan bir tekniktir. İstenen davranışları yapan çocuklar/hastalar marka, para veya puanlama gibi değişik yollarla ödüllendirilir. Hedeflenen davranışlar, hastanın giysilerini temiz tutması, çocuğun okuluna devam etmesi veya çocuğun başka şeylere zarar vermeden öfkelendiği konuları sözel olarak belirtebilme becerisini içerir. Bu teknikte çocuk/hasta uygunsuz davranış yaptığında puan veya marka kaybeder. Puanların kullanılmasıyla çocuklara/hastalara periyodik olarak boş zaman, dışarı çıkmasına izin verme, oyunlar, şekersiz sakız gibi ödüllendirmeler yapılmaktadır (3,4).
Hastanemizin Amatem kliniğinde de davranış tedavisi stratejilerinden markayla ödüllendirme; yatarak tedavi gören hastalarımıza Tablo 1’de yer alan aktiviteler pozitif puan ve negatif puanlar toplanarak uygulanmaktadır. Böylece; hastaların klinikteki izinleri aşmalı olarak açılmakta ve tedavilerine uyumları sağlanmaktadır. Yapılan tablo tek başına yeterli olmayıp, hastanın klinik seyri ve ekibin gözlemleri ile kararlar alınır.d