Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireleri Kongresi, İzmir, Türkiye, 16 - 19 Kasım 2023, ss.1061-1069
Giriş ve Amaç: Hem dünyanın hem de ülkemizin bir gerçeği olan doğal ve beşeri afetler tüm birimlerde olduğu gibi hastaneleri özellikle ameliyathaneleri etkilemektedir. Ameliyathaneler, hem iç kaynaklı hem de dış kaynaklı afetlerin hastane sistemlerini aksatmasından dolayı etkilenmektedir. Bunlar göz önünde bulundurulduğunda başta ameliyathane hemşireleri olmak üzere ameliyathanedeki tüm sağlık profesyonellerinin afetlere hazır olması gerekmektedir. Bu anlamda afet yönetimi konusunda ameliyathane hemşirelerine birçok rol ve sorumluluk yüklenmektedir. Bu derlemenin amacı, ameliyathane hemşirelerinin deprem, yangın ve biyolojik afetler gibi durumların yönetilmesi hususunda alınması gereken önlemlerin önemine dikkat çekmektedir. Ülkemizde en sık karşılaştığımız afet olan depremlere yönelik olarak ameliyathanede malzemeler dolaplarda kilitli tutulmalı ve ekipmanlar sabitlenmelidir, ihtiyaç duyulabilecek malzemeler önceden tedarik edilmelidir; kontaminasyon önlenmelidir ve gerektiğinde hastanenin tahliye prosedürü uygulanmalıdır. Ameliyathanelerde yangınları önlemek adına stratejiler ve prosedürler geliştirilmelidir. Yangına müdahale, yangın söndürme ekipmanlarının kullanımı, afetzedeleri kurtarma teknikleri ve tahliye konularını içeren hizmet içi eğitimler ve tatbikatlar yapılmalıdır. Benzer şekilde, doğal olarak ortaya çıkan veya mikroorganizmaların kazara ya da kasıtlı olarak salınmasıyla oluşabilen biyolojik afetlere yönelik olarak ameliyathane hemşireleri biyolojik afet risklerinin farkında olmalı, kişisel koruyucu ekipmanları kullanmalı, bulaş yollarını önlemeli ve ameliyathanede çevre düzenini sağlayarak sirkülasyonu azaltmalıdır.
Sonuç ve Öneriler: Ameliyathane hemşirelerinin afet öncesinde, sırasında ve sonrasında oluşabilecek tüm riskleri bilmesi ve zararın en aza indirgenmesi hususunda tüm bilgi ve beceriyi kullanması gerekmektedir. Olası bir afete karşı afet öncesinde gerekli önlemleri almalı, afet sırasında ve sonrasında hastanın güvenliğini sağlamalı, ekip ile işbirliği yaparak panik ortamını önlemeli, süreci en iyi şekilde yönetmelidir. Bu nedenle ameliyathane hemşirelerinin afet planları hakkında eğitim alması ve güncel gelişmeleri takip ederek bilgi düzeyini arttırması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Afet, afet yönetimi, afet hemşireliği, ameliyathane hemşireliği