Zanaat ve Teknoloji Kesişiminde Cerrahinin Estetiği

Başkavak C. G.

STS: Bir Disiplin Olarak Kimlik İnşası , A.U. Aydınoğlu,Ş. Kılıçtepe,E. Öncüler Yayalar,E. Saka ve M. Şahinol, Editör, NeU Yayınları, Konya, ss.114-134, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: NeU Yayınları
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Sayfa Sayıları: ss.114-134
  • Editörler: A.U. Aydınoğlu,Ş. Kılıçtepe,E. Öncüler Yayalar,E. Saka ve M. Şahinol, Editör
  • Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ZANAAT VE TEKNOLOJİ KESİŞİMİNDE CERRAHİNİN ESTETİĞİ

Zanaat kavramının kendine özgü bir estetik boyutu içerdiği tespitinden hareket eden bu çalışmada, bir zanaat olarak tanımlanan cerrahide bu estetik boyutunun nasıl tezahür ettiği incelenmektedir. Cerrahinin teknoloji ile olan yoğun ilişkisi hatta robotikleşmesi bu zanaat boyutunu daha görünmez kılsa da özellikle cerrahlar açısından kendi işlerini tanımlayışlarında zanaat vazgeçilmez bir boyuttur. En eski zanaatlardan biri olan cerrahlık, yirminci yüzyıla dek tıp camiasında itibarı düşük bir meslekti. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler sayesinde yüksek statülü bir mesleğe dönüşen cerrahi, yüksek teknolojiye rağmen zanaat niteliğini halen korumaktadır. Bu bakımdan, teknoloji-zanaat gerilimine dair alışa gelinenin dışında özgünlük sergilemektedir. Bu çalışma, tamamlanmış bir doktora tezine dayanmakta olup bu alanda öncül bir araştırmadır. Araştırma, İstanbul’da farklı branşlardan cerrahlarla gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerden ve hastane koridorlarındaki, kliniklerdeki ve ameliyathanedeki gözlemlerden elde edilen bulgulara dayanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Tıp sosyolojisi, zanaat, estetik, cerrahi, tıp teknolojisi.

AESTHETICS OF SURGERY AT THE INTERSECTION OF CRAFT AND TECHNOLOGY

Starting from the point that the concept of craft involves a particular aesthetic component, this study examines how this aesthetic dimension is manifested in the surgical craft. Intensive use of technology in surgery, even to the extent of robotization, may render it invisible, yet this craft dimension is indispensable, especially in how surgeons define their work. As one of the oldest crafts, surgery used to have a lower status among the medical community until the twentieth century. As it turned into a high-status profession due to scientific and technological advancements, surgery also maintained its craft character, presenting an extraordinary example with regard to the well-established technology-craft opposition. Based on the findings of a completed PhD thesis, this study presents a pioneering research. The research was carried out in Istanbul and involves in-depth interviews with surgeons from different branches, as well as observations in the hospitals, clinics, and operating rooms.

Keywords: Medical sociology, craft, aesthetic, surgery, medical technology.