6. Uluslararası 17.Ulusal Hemşirelik Kongresi, Ankara, Türkiye, 19 - 21 Aralık 2019, ss.376
Pediatri
yoğun bakımlarda deliryum yönetiminde hemşirenin önemi
Giriş ve Amaç: Deliryum,
bilinç durumunda dalgalanmaya neden olan akut başlangıçlı mental bir durumdur.
Yoğun bakım ünitelerinde tedavi gören çocuk hastalarda, ortamın gürültülü
olması, parlak ışıklar, tıbbi cihazların varlığı, sağlık ekibinin tekrarlayan
müdahaleleri, mekanik ventilasyon ihtiyacı gibi nedenlerle görülme sıklığı
%80’e kadar çıkmaktadır. Hemşireler
bakım gereği hastayı 24 saat
izlemeleri ve hastalarla en fazla iletişimde olan sağlık mensubu olmaları
nedeniyle hastada oluşacak küçük bir değişikliği fark etme, pediatrik deliryumu
erken dönemde saptama ve müdahale edilmesinin sağlanmasında kritik rol
oynamaktadır. Bu çalışmada hemşirelerin pediatri yoğun bakımlarda
deliryum yönetimindeki öneminin vurgulanması hedeflenmiştir.
Yöntem: Çalışmaya Ulakbim, PubMed, Google
Akademik, Wiley Online Library veri tabanlarında Ocak 2010-Eylül 2019 tarihleri
arasında yayınlanan ilgili literatürün taranması yoluyla elde edilen veriler
dahil edilmiştir.
Bulgular: Deliryum yüksek mortalite oranlarıyla
ilişkili önemli bir sağlık sorunu olmasına rağmen yeterince bilgi sahibi
olmama, depresyon gibi diğer hastalıklarla karıştırma gibi nedenlerle
tanılanması gecikmekte ve gerekli müdahaleler atlanabilmektedir. Zamanında
uygun müdahaleler yapılamadığı için tablo daha da ilerlemekte, çocukların oryantasyonu,
düşünce süreçleri, uyku düzenleri bozulmakta, hastanede kalış süresi uzamakta ve hatta hasta
kaybedilebilmektedir. Deliryumun
ölüme kadar gidebilen olumsuz sonuçlarının en aza indirgenmesi için hastaları
uzun süre gözlemleyen ve bakım veren hemşirelerin pediatrik deliryum tablosunun
özellikleri ve deliryum gelişimine neden olan faktörler hakkında yeterli
bilgiye sahip olmaları gerekmektedir. Ancak, pediatrik deliryum konusunda eğitim ile ilgili eksiklikler ve
standart ve kolay anlaşılır bir değerlendirme aracının kullanılmaması gibi
nedenlerle deliryumu erken dönemde saptamak zorlaşmaktadır. Kudchadkar ve ark
(2014)’nın pediatri yoğun bakım uygulamalarını içeren uluslararası bir anket
çalışmasında, yoğun bakım sağlık personellerinin %71’i rutin deliryum
değerlendirmesi yapmadıklarını bildirirken sadece %2’si deliryum değerlendirmesinin
her çocuk için günde en az bir şiftte yapıldığını bildirmiştir ve dünya
genelinde deliryum taramasının yetersizliğini vurgulamışlardır. Bu nedenle,
deliryumun önlenmesi, erken fark edilmesi ve gerekli müdahalelerin yapılması
için pediatri yoğun bakım hemşirelerine büyük görevler düşmektedir.
Sonuç: Pediatri yoğun bakımlarda deliryumun ve
komplikasyonlarının önlenmesi ve erken tanılanması; hemşirelere konu ile ilgili
eğitimler planlayarak ve randomize kontrollü çalışmaları artırarak mümkün
olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Pediatri
yoğun bakım, deliryum, hemşire
[1]Araştırma
Görevlisi, Acıbadem Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik
Bölümü, İstanbul.
2Dr.
Öğretim Üyesi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri
Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Ankara.