Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. ULUSAL SAĞLIKLI YAŞAM KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 12 - 15 Haziran 2025, ss.26, (Özet Bildiri)
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, menopozal dönemde Akdeniz
diyetine uyumun menopozal semptomlar, yaşam kalitesi ve kardiyovasküler
hastalık risk farkındalığı ile ilişkisini incelemeyi amaçlamıştır.
Gereç ve Yöntem: Veriler, Aralık 2024 – Nisan 2025
tarihleri arasında, Türkiye’de yaşayan doğal yollarla premenopoz, menopoz ve
postmenopoz dönemdeki kadınlardan (n=702) yüz yüze ve çevrimiçi olarak toplanmıştır.
Çalışmada sosyodemografik form, Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği (MEDAS), Menopoz
Semptomları Değerlendirme Ölçeği (MSDÖ), Kupperman İndeksi (Kİ), Kardiyovasküler
Hastalık Risk Farkındalığı Değerlendirme Ölçeği (KHRFDÖ) ve Menopoza Özgü Yaşam
Kalitesi Ölçeği (MÖYKÖ) kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemede
korelasyon katsayısı kullanılmış, anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak
belirlenmiştir.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 52,2±8,3
iken %36,9’u premenopoz, %34,9’u menopoz ve %28,2’si post menopozal dönemdedir.
Kadınların ortalama beden kütle indeksi (BKİ) 26,5±4,6 kg/m2, MEDAS
skor ortalaması 6,95±1,83 iken %39,6’sı Akdeniz diyetine düşük uyum
göstermektedir. MSDÖ ve Kİ skorlarının ortalamaları sırasıyla 16.9±9,3 ve 10,6±6,4’tür.
MSDÖ’nün en yüksek puana sahip alt boyutunun ortalaması 7,1±4,2 ile “psikolojik
şikayetler”dir. KHRFDÖ ortalama puanı 39,98±6,50 iken en düşük skor 5,5±1,7 ile
“algılanan faydalar ve değişime yönelik niyetler” alt boyutudur. MEDAS ile MSDÖ
toplam skoru (r: -0,075, p=0,046) ve psikolojik semptomlar (r: -0,092, p=0,015)
alt boyutu arasında anlamlı negatif ilişki saptanmıştır. Kİ ve MEDAS arasında
da anlamlı negatif ilişki (r: -0,102, p=0,007) bulunmuştur. KHRFDÖ ve MEDAS
arasındaki ilişki değerlendirildiğinde anlamlı pozitif korelasyon (r: 0,136,
p<0,001) saptanmış, “kardiyovasküler bilgi düzeyi” (r: 0,130, p<0,001), “sağlıklı
beslenme niyeti” (r: 0,158, p<0,001) ve “algılanan faydalar ve değişime yönelik
niyetler” (r: 0,180, p<0,001) alt boyutları arasında anlamlı pozitif
korelasyon bulunmuştur. BKİ ile MEDAS arasında da anlamlı negatif korelasyon
(r: -0,086, p=0,022) saptanmıştır. MEDAS ve MÖYKÖ ve ilgili alt boyutlar
arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.
Sonuç: Çalışma, Akdeniz diyetine yüksek
uyum gösteren kadınların menopoz semptomlarını daha hafif yaşadıklarını ve
kardiyovasküler risk farkındalıklarının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur.
Bu bulgular, Akdeniz diyetinin toplum genelinde benimsenmesinin kadın sağlığı
ve kardiyovasküler hastalıkların önlenmesi açısından önemli bir halk sağlığı
stratejisi olabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Menopoz, Akdeniz Diyeti,
Kardiyovasküler Hastalık, Yaşam Kalitesi, BKİ