Akademik Veri Yönetim Sistemi
15. Cerrahi Hemşireliği Kongresi, Antalya, Türkiye, 13 - 17 Nisan 2016, ss.36
AMAÇ: Ameliyat sonra hastanın birincil şikayeti ağrı olduğu bilinmektedir. Ağrı algısı yaş, cinsiyet, ağrı deneyimi, geçirdiği ameliyat ve ameliyatın tekniği ve postoperatif ağrı konusunda başkalarından duyduğu deneyimler gibi farklı faktörlerle ilişkilidir. Ağrı değerini ölçmek için oluşturulmuş pek çok skala mevcuttur. Araştırmamızda, donör nefrektomi ameliyatı olan hastalarda, postoperatif duyulan ağrı düzeyinin (AD) görsel ağrı skalası (Visual Analogue Scale; VAS) ile ölçümü ve sonucuna göre uygulanan tedavinin değişimini belirlemek amaçlandı.
GEREÇ-YÖNTEM: Acıbadem International Hospital Organ Nakli Merkezi’nde Kasım 2010 ile Temmuz 2015 arasındaki 610 böbrek nakli vericisinin postopereatif AD belirlenmesinde 1 ile 10 arası derecelendirilen VAS kullanıldı. Günde 6 kez ağrı skorlaması yapıldı. VAS’a göre servis doktoruyla ağrı yönetimi belirlendi. Postoperatif 1. günde VAS'da AD 0 ile 3 arası “hafif ağrı” olarak belirlendi ve ağrıyı azaltacak konservatif yöntemler uygulanarak izlem yapıldı. AD 4 ile 6 arası “orta ağrı” olarak belirlendi ve konservatif yöntemlere ilave oral/parenteral paracetamol uygulandı. AD 7 ile10 arası “şiddetli ağrı” olarak belirlendi ve paracetamol dışı parenteral analjezikler (deksketoprofen, petidin, tramadol) kullanıldı. Konservatif ağrı tedavisinde; mobilizasyon, Triflow ile solunum egzersizi, tapotman, karın masajı, hastayı rahatlatıcı, endişeden uzaklaştırıcı telkinler gibi nonfarmakolojik yöntemler kullanıldı. Analjezikler, laksatifler, rektal gliserin ve lavman uygulanımı ilaçla tedavi kısmını oluşturdu. Çalışmamızda VAS'nın kullanımı ve ağrı yönetimi retrospektif olarak incelendi.
BULGULAR: Toplam 610 (246
erkek-%40.3, 364 kadın-%59.7) Donör Nefrektomi olgusu (yaş
ortalaması:51.78) incelendi. Olguların postoperatif 0. gün ağrı
skoru ortalaması 5.41, postoperatif 1. gün ağrı skoru ortalaması
2.79 olarak saptandı. Postoperatif 1. gün VAS'a göre; ağrı skoru
0 ile 3 arası olan kişi sayısı 376 (%61.7), ağrı skoru 4 ile 6
arası olan kişi sayısı 218 (%35.7), ağrı skoru 7 ile 10 arası
olan kişi sayısı 16 (%2.6) olarak saptandı. Hastalar aynı gün
içindeki sonraki takiplerinde; hafif derece ağrı tarif edenlerin
orta derecede, orta derecede tarif edenlerin şiddetli derecede
olarak en az 1 kez, en çok 3 kez ağrı derecesini değiştirdiği
saptandı.
TARTIŞMA
VE SONUÇ: Donör Nefrektomi sonrası ağrı oluşumunu ve
azalımını etkileyen pek çok faktör mevcuttur. Postoperatif ağrı
farklı farmakolojik uygulamalar ve nonfarmakolojik tekniklerle
azaltılabilir. Ameliyat tipi, demografik özellikler, emosyanel
durum ve dış faktörler ağrı yönetiminde farklılıklar
oluşturabilir. Bu nedenle cerrahi servislerde ağrı skalası
kullanımı ve ağrının derecelendirilmesinde farklılıklar
olabilir. Farklı kurum ve cerrahi branşlar arasında
derecelendirmede farklılıklar olsa da, ağrı yönetiminde ağrı
azaltıcı yöntemlere karar verirken VAS gibi kolay uygulanabilir ve
görece daha objektif metodlar kullanılmasının gereksiz analjezik
uygulanımını azaltabileceği, kısmen standardizasyon
sağlayabileceği ve maliyet yönünden daha efektif olacağı
unutulmamalıdır.
Anahtar
Kelimeler: Ağrı
Skalası, Nefrektomi, Postoperatif Ağrı Yönetimi