Hemşirelik Eğitimi Alan Öğrencilerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine İlişkin Bilgi ve Tutumlarının Belirlenmesi

Creative Commons License

Ulus B., Gür G., Karahan A.

Hemşirelik Eğitimi Alan Öğrencilerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine İlişkin Bilgi ve Tutumlarının Belirlenmesi, Ankara, Türkiye, 16 - 18 Nisan 2025, ss.11-12, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.11-12
  • Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hemşirelik Eğitimi Alan Öğrencilerin Sürdürülebilir Kalkınma

Hedeflerine İlişkin Bilgi ve Tutumlarının Belirlenmesi

 

 

Bahire Ulus1, Gözde Gür1 Azize Karahan1

 

1.Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İstanbul, Türkiye.

 

 

ÖZET

Giriş: İklim değişikliği, doğal kaynakların kirlenmesi, su kaynaklarının azalması gibi sorunlar, yalnızca çevresel değil, aynı zamanda halk sağlığı açısından da önemli tehditler oluşturmaktadır. Uluslararası Hemşireler Birliği (ICN),(Rosa 2021), hemşirelerin sağlık hizmetleri sunumunda önemli ve en büyük meslek grubu olduğunu, 2030 yılana kadar Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SKH)ne ulaşmada kilit rol oynadığını vurgulamıştır. Ancak, yapılan araştırmalar; hemşirelik eğitimi alan öğrencilerin, iklim değişikliği, sürdürülebilirlik ve sağlık arasındaki bağlantıları anlamada zorluk yaşadıklarını göstermektedir.

Amaç: Bu çalışma, Hemşirelik eğitimi alan öğrencilerin SKH’ne ilişkin tutumlarını ve iklim değişikliği konusundaki bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla planlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı, kesitsel ilişki arayıcı türde olan bu araştırma, İstanbul’da bir vakıf üniversitesinde 01.012025/01.02.2025 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini aynı üniversitenin Türkçe ve İngilizce hemşirelik bölümünde eğitim alan tüm öğrenciler oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmeyen bu çalışmada 425 öğrenciye ulaşılmıştır.

Araştırmanın yapılabilmesi için etik kurul izni (ATADEK-2024/19) ve kurum izinleri alınmıştır. Çalışmaya katılım gönüllülük esasına göre yapılmıştır.

Veri toplama sürecinde öğrencilere araştırmanın amacı ve kapsamı hakkında ön bilgilendirme yapılmış, araştırmaya katılmayı kabul eden öğrencilerden bilgilendirilmiş onam formu doldurmaları istenmiştir. Daha sonra veri toplama araçları öğrencilere one-line olarak gönderilmiştir. Veriler; Tanıtıcı Soru Formu, Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Tutum Ölçeği (SKYTÖ) ve İklim Değişikliği Bilgi Testleri ile toplanmıştır. Tanımlayıcı istatistikler kapsamında sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma analiz yöntemleri ile, ölçek puanları Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis yöntemi, ilişki arayıcı analiz için ise Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan toplam 425 öğrencinin, %88.5 kız, %11.5 erkekdi. Öğrencilerin %74.4’ü çevre konularına duyarlı olduğunu, %86.6 ‘sının çevre ile ilgili kuruluşa üye olduğu belirlendi. Hemşirelik eğitiminin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yönelik yeterli bilgi ve beceri sağladığına inanan öğrencilerin %78.1 ,  bu becerilerin hemşirelik uygulamalarına aktarılabileceği ifade edenlerin ise %77.9 olduğu görüldü.  SKYTÖ puan ortalamaları incelendiğinde; kız öğrencilerin (83) puan ortalamalarının erkeklerden (80) daha yüksek olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu (p=0.0016) görüldü. Öğrencilerin sınıflara göre SKYTÖ puanları incelendiğinde; 4. sınıf öğrencilerinin (n=115) toplam puanı medyanı 87,00 (80,00-93,00) ile en yüksek olup, tüm alt boyutlar ve toplam puanda anlamlı farklar gözlenmiştir (p<0,001); post-hoc analizler 4. sınıfın diğer sınıflardan üstün olduğunu göstermiştir.

Öğrencilerin tanıtıcı özelliklerine göre İklim Değişikliği Bilgi Testi (İDBT) puanları incelendiğinde; sayısal değişkenlerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir.  Sınıf düzeyine göre İDBT toplam puanı ve alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Cinsiyet açısından, teorik bilgi alt boyutunda kızların (n=376, medyan 5,00) erkeklere (n=49, medyan 4,00) göre daha yüksek puan aldığı ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p=0,013). Yapılan benzer çalışmada ise erkeklerin puan ortalamalarının daha yüksek olduğu bildirilmiştir (Tahkol, Haney, 2023).

Öğrencilerin iklim değişikliği bilgileri ile sürdürülebilir kalkınma tutumları arasındaki ilişki incelendiğinde iki ölçekten alınan puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon bulunamamıştır. Ölçekler kendi alt boyutları ile korelasyonlara sahiptir.

Sonuç: Öğrencilerin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yönelik tutumlarının olumlu düzeyde olduğu, ancak iklim değişikliğine ilişkin bilgi düzeylerinin orta düzeyde olduğu görülmüştür. Son sınıf öğrencilerinin Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ilişkin puanlarının yüksek olmasının Halk Sağlığı Hemşireliği dersinde konunun ayrıntılı işlenmesine bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmadan elde edilen verilere dayanılarak; İklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ilişkin konuların hemşirelik eğitim programında tüm sınıf düzeylerine dağıtılması gerektiği önerilmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir kalkınma hedefleri, iklim değişikliği, hemşirelik eğitimi