Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. ULUSAL SAĞLIKLI YAŞAM KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 8 - 11 Ekim 2020, ss.132
YETİŞKİN BİREYLERDE SOSYAL MEDYANIN BESİN SEÇİMİ, BEDEN KÜTLE İNDEKSİ ÜZERİNE
ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Asude BEYHATUN, Aslıhan DAŞPINAR, Beyza ERDOĞAN, Aysun Nisan KEBAPÇI, Burcu NEGİZSOY,
Murat BAŞ
Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi
Giriş - Amaç: Sosyal medya, günümüzde iletişim kurmanın dışında bilgi edinme ve sosyal ağ kurma
amacı ile yaygın olarak kullanılmaktadır. Günümüzde sosyal medya kullanımı giderek artmaktadır.
Buna bağlı olarak bireylerin sosyal medyada geçirdiği zaman artmakta ve yeme davranışları da etkilenmektedir. Bu çalışmada yetişkin bireylerin sosyal medyanın besin seçimi ve beden kütle indeksi
(BKİ) üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem - Gereçler: Çalışmanın örneklemi 18-65 yaş arası yetişkin bireylerden oluşmaktadır. Çalışmaya 637 kadın, 103 erkek olmak üzere 740 yetişkin birey katılmıştır. Çalışma, Google Formlar üzerinden anket uygulanarak yapılmıştır. Yapılan anket 4 kısımdan oluşmaktadır. İlk kısım bireylerin demografik bilgilerine yönelik sorular yer almaktadır. İkinci kısımda sosyal medya kullanımı ve sosyal
medyanın besin seçimi üzerine etkisini belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. Anketin üçüncü
aşamasında Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu (SMBI-YF); dördüncü aşamasında ise
Yeme Alışkanlıkları Anketi (DEBQ) yer almaktadır. Veri analizinde SPSS 22.0 programı kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %13,9›u erkek, %86,1›i kadındır. Katılımcıların yaş ortalaması 26,2±9,4 yıl iken, BKİ ortalamaları 22,9±4,1 kg/m2 olarak bulunmuştur. Katılımcıların 694
(%93,8)’ü sosyal medya uygulaması olarak en çok Instagram’ı kullanmaktadır. Katılımcıların çoğu
(%40,5) sosyal medyada 3-4 saat vakit geçirmektedir. Katılımcıların 661 (89,3)’i beslenme konusunda en çok diyetisyenin fikirlerinden etkilenir iken 380 (%51,4)’i hekimlerin fikirlerinden etkilenmektedir. Katılımcıların 517 (%69,9)’si sağlıklı beslenme bilgilerine ulaşmak amacıyla sosyal medyayı kullanmaktadır. Kısıtlayıcı yeme davranış puanı ile sanal iletişim puanı arasında zayıf düzeyde
pozitif yönlü bir ilişki bulunmaktadır. (r=0,074; p<0,05) Duygusal yeme davranış puanı ile sanal
tolerans puanı (r=0,256; p<0,05), sanal iletişim puanı (r=0,212; p<0,05) ve sosyal medya bağımlılığı puanı (r=0,266; p<0,05) arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki bulunmaktadır. Dışsal yeme
davranış puanı ile sanal tolerans puanı (r=0,289; p<0,05), sanal iletişim puanı (r=0,227; p<0,05)
ve sosyal medya bağımlılığı puanı (r=0,294; p<0,05) arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki
bulunmaktadır. Kadınların BKİ’si , kısıtlayıcı ve duygusal yeme davranış puanı erkeklerden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. (p<0,05) Sosyal medyada zaman geçirme süresi arttıkça dışsal
yeme ve duygusal yeme davranış puanı istatistiksel olarak anlamlı ölçüde artmaktadır. (p<0,05)
Katılımcıların BKİ’si arttıkça; kısıtlayıcı yeme davranış puanı ve duygusal yeme davranış puanı artmaktadır. (p<0,05)
Sonuç: Sosyal medya kullanımının ve bağımlılığının artmasıyla birlikte bireylerin duygusal ve dışsal yeme durumları artmaktadır. Buna bağlı olarak aşırı kullanımın önüne geçilmesi önerilmelidir.
Bununla birlikte sosyal medyanın doğru kullanımı için çeşitli bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı ve
farkındalık arttırılmalıdır.
Anahtar Kelime: Beden kütle indeksi (BKİ), Beslenme alışkanlıkları, Sosyal Medya