Akademik Veri Yönetim Sistemi
KILINÇ E. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2019
ÖZET
Titanyum dioksit (TiO2) nanopartikülleri farklı boyut ve şekillerde üretilmekte ve
yiyecek (sakız, çikolata, süt tozu, şeker vb.), kozmetik (diş macunu, şampuan, saç
şekillendirici vb.), biyomedikal implantlar ve farmasötik alanlar olmak üzere geniş bir
kullanım alanına sahip olmaktadırlar. Bu partiküller sindirim sistemi aracılığıyla yiyecek,
içecek ve ilaçlar ile vücuda alınmalarının yanı sıra, solunduklarında hava-kan bariyerini
geçerek dolaşıma da karışabilmektedirler.
Kanda bulunan faktör 12 (F12) proteini negatif yüzeylerle (kaolin, cam, silika vb)
karşılaştığında aktif hale gelmekte ve pıhtılaşmayı başlatarak trombin oluşumuna neden
olabilmektedir. Bu çalışmada farklı şekil ve büyüklüğe sahip TiO2 nanopartiküllerinin, saf
F12 proteinini doğrudan aktif hale getirip getirmediğinin araştırılması hedeflenmiştir.
Çalışmada 5nm, 40nm ve 200 nm büyüklükte TiO2 partikülleri fizyolojik tampon çözeltilerde
hazırlanarak hidrodinamik yarıçapları ve zeta potansiyelleri ölçülmüştür. Partiküller 20, 10, 5
ve 2.5 μg/ml (son konsantrasyonlardır) olarak 5 μg/ml F12 proteini ile inkübe edilmiş ve özel
substratı yardımıyla enzimatik aktiviteleri ölçülmüştür.
F12 proteininin TiO2 partikülleri tarafından doz bağımlı olarak aktif hale getirildiği bulunmuş
ve bu aktivasyonun partikül hidrodinamik yarıçapından bağımsız olarak gerçekleştiği tespit
edilmiştir. Buna karşın partiküllerin tampon çözelti içerisinde ölçülen zeta potansiyeli
değerlerinin ve neden oldukları F12 enzimatik aktivitesi ile doğrudan ilişkili olduğu
bulunmuştur.
Sonuç olarak TiO2 partiküllerinin pıhtılaşma proteini F12 proteinini yüzey yük
dağılımlarına bağlı olarak aktive edebileceği gösterilmiştir. Bu malzemelerin pıhtılaşmaya
olası etkileri düşünülerek gıda ve ilaç üretiminde kullanılmaları durumunda zeta potansiyeli
değerlerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.