Akademik Veri Yönetim Sistemi
Baykal A. T. (Yürütücü)
Kalkınma Ajansı, 2016 - 2017
Protein, peptit, metabolit ve lipit gibi molekülleri biyolojik sıvılardan ve dokudan analiz edebilen modern kütle spektrometresi sistemleri klinik ve biyolojik bilimlerde çığır açacaktır. Bu gelişmelerden bir tanesi de Matrix Assisted Laser Desorption Ionisation (MALDI) olarak adlandırılan ve lazer yardımıyla buharlaştırılan moleküllerin kütle spektrometresinde kalitatif ve kantitatif analizini gerçekleştiren cihazdır. Diğer kütle spektrometresi analizlerinden temel farkı tanımlama ve kantitasyonu ile birlikte analiz edilen dokuda ilgili moleküllerin nerede bulunduğu bilgisini de vermektedir. Bu nedenle bu yönteme MALDI görüntüleme denmektedir. Projenin genel amacı yeni nesil kütle spektrometresi temelli görüntüleme teknolojilerinin kullanılarak klinik araştırmalarda yaygın olarak kullanılabilecek standardize edilmiş metodolojilerin geliştirilmesi ve histopatolojik bulguları destekleyebilecek yeni prognostik ve diyagnostik biyobelirteçlerin kit kullanımı gerektirmeden multi parametrik olarak belirlenebileceği altyapıların kurulmasıdır. Doku kesitlerinde görüntüleme çalışmaları ile metabolit, lipit ve peptit gibi moleküllerin dağılımlarının belirlenmesi ve bilginin elde edilmesi için gerekli basamakların rutin hale getirilmesi ile hastalıkların moleküler düzeyde mekanizmalarının araştırılması ve hastalık teşhisi için gerekli yeni histopatolojik belirteçlerin keşfedilmesi hızlı, ucuz ve güvenilir olacaktır. MALDI görüntüleme yönteminde kit gereksinimi ve örnek doku hakkında ön bilgi gerektirmeden binlerce molekül aynı anda analiz edilebilir, klinik teşhis için kullanılabilecek birçok olası biyobelirteç birden değerlendirilebilir ve sonuç olarak da birden fazla parametre ile klinik analizlerin yapılmasına olanak verecek güvenilir hızlı test sistemleri geliştirilebilir. MALDI görüntüleme kütle spektrometresi cihazları geliştirilmiş olmasına rağmen doku kesitinden başlayarak elde edilen verilerin analiz edilmesi ve bu aşamada gerçekleştirilen basamakların standardize edilmemiş olmasından dolayı klinik ortamda henüz kullanıma başlamamıştır. Proje önerimiz kapsamında standardizasyon için gerekli basamakları tamamlayıp rutin klinik analizde bu yöntemin daha yaygın kullanılmasını sağlamak, proje kapsamında keşfedilen yeni biyobelirteçler ile yeni nesil diagnostik yöntemlerin geliştirilmesi ve elde edilen tecrübe ile de bu alanda çalışacak başlangıç şirketlerine imkan vermektir.