Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sarıgül Özbek S. (Yürütücü), Kanlıdere Z., Coşkun G. P., Gök Ö., Sayın V. Ö.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2025
Kanser, kardiyovasküler hastalıklardan sonra dünyada en çok mortaliteye neden olan hastalıktır. Günümüzde çok sayıda kanser ilacının olması ve konu üzerinde fazlaca çalışma yapılmasına rağmen, kanser hücrelerine hedef olup sağlıklı hücrelere toksisitesi düşük bir ilaç etken maddesi bulunmamaktadır. Kadınlarda ise kanser kaynaklı ölüm riskinin en çok over ve meme kanserinden ötürü olduğu bilinmektedir. Özellikle meme kanseri tedavisinde, hedef bir enzim olan aromataz inhibitörleri başarı ile kullanılmaktadır. Ancak son yıllarda bu ilaçlara da kanser dokusunun direnç geliştirmesi, ilaçların seçiciliğinin düşük, toksisitelerinin fazla olması, yeni aromataz inhibitörlerinin araştırılması ihtiyacını doğurmuştur. Bu amaçla çalışmamızda tiyoüre türevi olan tiyohidantoin halkasına, aromataz inhibisyonu etkisi gösterdiği bilinen triazol halkası bağlanarak imin türevleri elde edilecek ve bunlar ters elektron ihtiyaçlı (inverse electron demand) hetero Diels Alder tepkimelerinde kullanılacaktır. Elde edilen bu bileşiklerdeki farklı kiral elementlerin (kiral eksen ve kiral merkez) bulunmasının, bileşiklerin antikanser özelliği üzerinde etkili olacağı düşünülmektedir. Hedefe yönelik tedavi amacına ulaşmak için, daha önce meme kanseri hücre hattında etkinliği gösterilmiş bir peptit sekansı ile sentez edilen bileşikler konjuge edilecek ve meme kanseri hücre hattı üzerinde etkinlikleri araştırılacaktır. Sentez ürünlerinin, in siliko çalışmaları ile alınan ön veriler, kanser hücre hatlarında doğru bir protokol izlenmesini sağlayacaktır. Antikanser aktivitenin meme kanseri üzerinde aromataz enzim inhibisyonuna bağlı olup olmadığının araştırılması için bileşiklerin aromataz enzim inhibisyon çalışmaları in-siliko ve in-vitro olarak taranacaktır. Sentez edilen ürünlerin yapıları, spektroskopik yöntemlerle aydınlatılıp saflıkları kromatografik yöntemlerle ispatlanacaktır. Çalışmada, aromataz etkinliğinin en yüksek olduğu bilinen MCF-7 meme kanseri hücre hattı ile L-929 sağlıklı fibroblast hücre hatları kullanılarak bileşiklerin sitotoksisiteleri araştırılacaktır. Böylece meme kanseri tedavisinde aromataz enzim inhibisyonu mekanizması ile düşük dozda yüksek aktivite gösteren ve peptit hibriti ile toksisitesi azaltılmış yeni ilaç aday bileşikleri sentezlenecektir.