Sıçanlarda valproik asit ile oluşturulan otizm modelinde sitidin5difosfokolin ve üridin monofosfatın etkilerinin araştırılması


Döngel Dayanç E., KOLGAZI M. (Yürütücü)

Diğer Özel Kurumlarca Desteklenen Proje, 2024 - 2025

  • Proje Türü: Diğer Özel Kurumlarca Desteklenen Proje
  • Başlama Tarihi: Ocak 2024
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2025

Proje Özeti

Çalışmada sıçanlarda valproik asit (VPA) ile oluşturulan otizm modelinde CDP-kolin ve üridin monofosfatın (UMP) nörokimyasal bazı parametrelere, anksiyete, steriotipik davranışlar ve sosyal etkileşim/iletişimde azalma gibi otizme özgü semptomların şiddetinde azalmaya etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu maddeler membran fosfolipidlerinin sentezinde kullanılan öncül maddeler olup büyüme ve gelişmenin çok hızlı olduğu perinatal dönemde yeterli düzeyde alınmaları (plasentadan ve emilen sütten) nöron gelişiminin yapısal ve fonksiyonel boyutları açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışmada dişi Wistar sıçanlar ve onlardan doğan yavru sıçanlar kullanılacaktır. Gece erkek sıçanlarla beraber tutulan ve vajinal sürüntüde sperm saptanan 12 dişi sıçan gebe kalmış ve gebeliğin 0,5 gününde kabul edilerek rastgele olarak 4 gruba (n=3) ayrılacaktır. Bu sıçanlardan 2., 3. ve 4. gruptakilere gebeliğin 12,5. gününde intraperitoneal yolla 600 mg/Kg VPA enjeksiyonu yapılacaktır. Kontrol grubuna (1. grup) intraperitoneal steril tuzlu su (1 ml/Kg) verilecektir. VPA enjeksiyonundan sonra 3. gruptaki sıçanların içme sularına CDP-Ch (5 mg/ml; %0,5,) ve 4. gruba ise UMP (5 mg/ml, %0,5) eklenecektir. Kontrol (1.grup) ve VPA (2. grup) grubu ise bu normal su içeceklerdir. Tedaviler gebelik süresinde (1 hafta) ve doğumdan sonraki 3 hafta süreyle verilecektir.  Her sıçanın günlük su alımı ölçülerek günlük alınan doz belirlenecektir.  Doğum sonrası 21. günde yavrular annelerinden gruplarına ve cinsiyetlerine göre ayrı kafeselere alınacaktır. Nörokimyasal  etkilerin erken dönemde ve davranış testleri öncesi belirlenebilmesi için doğum sonrası 5. hafta içinde, (PND-25) her gruptan yer alan 6-8 erkek ve 6-8 dişi yavru feda edilecek ve beyinlerin belirgin bölümleri (korteks hipokampus, korpus striatum) ayrılarak kimyasal analizler için -80 oC saklanacaktır. Biyokimyesala olarak sinaptik proteinler ve nörotransimitterler ölçülecektir. Literatürde otizm modelinde CDP-Ch ve UMP etkilerine dair yapılmış bir çalışma bulunmamaktır ve  bu yönüyle çalışma özgündür.