Akademik Veri Yönetim Sistemi
Aygüler C. İ. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2025 - 2026
Hipertansiyon yüksek mortalite ve morbiditeye neden olan ciddi bir hastalıktır. Hipertansiyonun tedavisinde ilaçlar genellikle oral veya parenteral yol ile uygulanmaktadır; ancak oral yolla uygulanan ilaçlar karaciğerde ilk geçiş etkisine uğramakta ve bu durum ilacın biyoyararlanımının düşmesine neden olmaktadır. Parenteral uygulama ise hasta için ağrılı olması açısından dezavantajlıdır. Transdermal ilaç taşıyıcı sistemler, oral ve parenteral uygulamaya kıyasla pek çok üstünlüğe sahiptir. Yutma güçlüğü olan hastalara rahatlıkla uygulanabilir ve ağrısız olması nedeniyle hasta uyuncunun iyi olmasını sağlar. Transdermal sistemlerde ilaçlar ilk geçiş etkisine uğramaz ve sistemik dolaşıma kontrollü bir şekilde verilir. Ayrıca derinin emilim için büyük bir organ olması ve tedavinin istenen durumda sonlandırılabilmesi de bu sistemlerin avantajlarıdır. Ancak deri güçlü bir bariyer özelliği gösterdiği için, deri yoluyla ilaç uygulanırken penetrasyon artırıcıların kullanılması yaygın bir yaklaşımdır. Penetrasyon artırıcı olarak kullanılan madde gruplarından biri sürfaktanlardır. Bu proje kapsamında hipertansiyon tedavisinde kullanılmak amacıyla furosemid içeren transdermal yama formülasyonlarının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Furosemid, hipertansiyon tedavisinde kullanılan bir diüretiktir. Furosemidin seçilmesinin nedeni, bu etken maddenin özelliklerinin (düşük molekül ağırlığı ve eliminasyon yarı ömrü) transdermal yol ile verilişe uygun olmasıdır. Ayrıca furosemid düşük çözünürlük ve permeabilite özelliği göstermesi nedeniyle oral biyoyararlanımı düşük bir ilaçtır. Önerilen proje ile furosemidin biyoyararlanımının artırılması hedeflenmektedir. Furosemid içeren transdermal yama formülasyonlarında penetrasyon artırıcı olarak üç farklı sürfaktan kullanılarak bu sürfaktanların formülasyonlar üzerine etkisi incelenecektir. Transdermal yamalar çözücü dökme (solvent casting) yöntemi ile hazırlanacaktır. Hazırlanan transdermal yamalar kalınlık, ağırlık tekdüzeliği, katlama direnci, morfolojik özellikler, nem içeriği, pH, ilaç içeriği ve salım özellikleri açısından değerlendirilecektir. Proje sonucunda elde edilen bulgular sayesinde furosemid için alternatif bir dozaj şekli üretilecek, üç farklı sürfaktanın formülasyon üzerine etkisi karşılaştırılacak ve hipertansiyon için daha etkili bir tedavi yaklaşımı sunulabilecektir. Literatürde furosemid içeren transdermal yamalarda penetrasyon artırıcı olarak sürfaktanların kullanımı ile ilgili bir çalışma yer almamaktadır. Dolayısıyla önerilen projenin özgün değeri yüksektir.