Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mozioğlu E. (Yürütücü), Ünübol N., Kocagöz Z. T.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2023
Hızlı, ucuz ve yerinde tanı araçları, verem ile savaşımda oldukça önemlidir. Bugün, dünya genelindeki yeni her üç verem olgusundan yalnızca birisine tanı konulabilmektedir. Her dört kişiden birinin, vereme neden olan M.tuberculosis bakterilerinin taşıyıcısı olduğu düşünüldüğünde, veremin tümüyle sonlandırılmasında en büyük eksikliğin tanı eksikliğinden kaynaklandığını söylemek zor olmayacaktır. Veremin tanısı için çok çeşitli teknikler ve yöntemler geliştirilmiştir. Bunların bazıları oldukça hızlı ve duyarlıdır. Bununla birlikte bunlar, çoğunlukla pahalı aygıtların yer aldığı gelişmiş laboratuvarlara ve yetişmiş insan gücüne gereksinim duymaktadır. Hasta başında tanı koyabilecek şekilde var olan yöntemleri iyileştirmek veya yeni yöntemler geliştirmek halen büyük bir gereksinimdir. Sözü edilen hasta başı tanı yöntemlerinden günümüzde en çok ilgi görenlerinden birisi aptamer temelli tanı yöntemleridir. Antikorlar gibi özgün ve fakat onlardan farklı olarak çok daha ucuza üretilebilmeleri ve florometrik ya da renk değişimine dayalı sinyal üretebilme yeteneğiyle donatılabilmeleri bakımından daha kazanımlı olan aptamerler, birçok hastalığın tanısında algılayıcı moleküller olarak kullanılmaktadır. Enzimler gibi katalitik etki gösterebilmesi ilkesinden yararlanılarak hem hedefe özgü hem de katalitik etkinliğine bağlı olarak sinyal üretebilen ve aptazimler olarak bilinen moleküllerle, yerinde tanı araçlarının geliştirilmesinde yoğun bir şekilde çalışılmaktadır. Her bir yeni aptazim yeni bir ürünün geliştirilmesi için yeni bir nanoteknolojik araç anlamını taşımaktadır ve bu yönüyle seçilen/geliştirilen her yeni aptazim özgün olmaktadır. Bu projede, M.tuberculosis bakterisinin tanısında kullanılabilecek yeni aptazim moleküllerinin seçilmesi amaçlanmaktadır.